46عمل در آورد. خداوند در اين باره مى‌فرمايد: إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُونَ. . . 1«كسانى كه كافر شدند، براى آنان تفاوت نمى‌كند كه آنان را (از عذاب الهى) بترسانى يا نترسانى; ايمان نخواهند آورد.»
به‌طورى‌كه اشاره شد، اين آيه دربارۀ يهوديانى است كه در دوران پيامبر خدا (ص) پيرامون مدينه زندگى مى‌كردند و هشدارى است بر عدم ايمان آنان به پيامبر و انكار وى، با اين‌كه نسبت به حضرتش آگاهى داشتند. 2بنى‌نضير نيز دچار اشتباه بنى‌قينقاع شده و با اعتماد بر عبدالله‌بن ابىّ، كه مردى سست و منافق بود، پيمان و عهد خويش را شكستند و در قلعه‌هاى خويش، با اميد از بهره‌گيرى دوهزار نفر از جنگجويان وى، در برابر مسلمانان سنگر گرفتند. 3ليكن سرانجام نيز آنان مجبور شدند دارايى‌هاى خود را بر شتران بار كرده و بدون بردن سلاح‌هاى خويش، به شام تبعيد گردند. 4بنى‌قريظه، لشكر احزاب محاصره‌كنندۀ مدينه را ياران خوبى براى خود برضدّ محمد (ص) پنداشتند، از اين رو، عهد خود را شكسته و با دشمنان مسلمانان پيمان بستند. 5پيامبر خدا (ص) نقض پيمان از سوى بنى‌قريظه در وضعيت سخت و حساس را، خيانتى بزرگ به‌شمار آورد و كيفر آنان را كشتن هفتصد و پنجاه جنگجوى آن تعيين كرد. 6پيامبر (ص) زنان و فرزندان آنان را زنده نگاه داشت و به‌عنوان اسير مسلمانان به شمار آورد. 7فرمان پيامبر خدا (ص) دربارۀ بنى‌قريظه و بنى‌نضير و بنى‌قينقاع، كه شامل كشتن و تبعيد بازماندگان بود، اقدامى سياسى و امنيتى به شمار مى‌آمد، كه امنيت جامعۀ اسلامى در مدينه آن را درخواست مى‌نمود و هيچ‌گاه ريشه در تعصبات مذهبى يا خونى نداشت. پيامبر خدا (ص) پيش از آن، آزادى دين يهوديان را تضمين كرده بود 8و با آنان مانندكسانى برخورد كردكه از طريق پيوندها و زناشويى خويشاوند شده بودند. 9اين فرمان شامل عناصر باقى‌مانده از يهوديان مدينه، كه برخى از آنان اسلام را پذيرا شده بودند و يا همچنان بر دين خود باقى بودند، نگرديد.
براى كامل شدن سخن دربارۀ يهود، به‌عنوان عناصر غيرمسلمان در جامعۀ مدينه، شايسته است به بررسى اين گروه از افراد و تأثير جريان اسلام در آن‌ها بپردازيم و چگونگى تأثيرپذيرى در آن جامعه را مورد بررسى قرار دهيم.
يهوديان در جامعۀ مدينه، عناصرى برتر از ديگر افراد غيرمسلمان، به شمار مى‌آمدند. پيامبر خدا (ص) از آغاز هجرت به مدينه، سعى داشت يهوديان را بر پذيرش اسلام جذب كند و در اين راستا از هيچ كوششى دريغ نمى‌كرد؛ زيرا آنان خود گروهى بودند كه بعثت حضرتش را به اوس و خزرج پيش از مبعوث شدن پيامبر (ص) نويد مى‌دادند. از اين رو، پيامبر (ص) گروهى از مسلمانان، مانند معاذبن جبل و بشربن براء و داودبن سلمه را به ميان آنان گسيل مى‌داشت و نامبردگان به