64نموده، فرمود: يٰا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنّٰا أَرْسَلْنٰاكَ شٰاهِداً. . . و ظاهر آيه حكم مىكند كه اين اوصاف و عناوين، مربوط به مقام والاى نبوت و رسالت حضرت باشد. بنابراين، مىتوان گفت كه: مراد از «سراج منير» اين است كه: رسالت و نبوت حضرت ختمى مرتبت، بهقدرى واضح و روشن است كه اگر بخواهيم براى آن نظير و شبيهى بياوريم، بايد او را تشبيه كنيم به خورشيد تابان در وسط روز، كه براى هيچ كس نقطه ابهامى باقى نمىماند.
هرگاه نگاهى اجمالى به ابعاد رسالت پيامبر عظيم الشان، حضرت محمدبن عبداللّٰه صلى الله عليه و آله بيندازيد تا ببينيد كه آيا نقطه ابهامى در عصر بعثت و نيز در اعصار بعد وجود داشته و دارد؟ چند نكته را خواهيد دانست:
1. سوابق و حالات حضرت قبل از بعثت، كه اولاً: درس ناخوانده بوده و هرگز با قلم و خط و مدرسه و معلّم ارتباط برقرار نكرده و به تعبير زيباى قرآن «امّى» بوده است. با اين حال، كتابى آورده به نام «قرآن مجيد» كه هر چه از عمر آن مىگذرد، صاحبان علم و انديشه را بيشتر به خود جذب مىكند و ثانيا: از حيث پاكى و كمالات انسانى در آن عصر جاهليت معروف و مشهور به محمد صادق و محمد امين بوده؛ زيرا از او در تمام چهل سال قبل از رسالت، غير از صداقت و امانت و پاكى چيزى مشاهده نكرده بود و چنانچه به برنامۀ زندگى و شيوۀ عملى حضرت در قبل از بعثت، با چشم انصاف بنگريم، براى ما كافى است كه به رسالت حضرت ايمان بياوريم و قرآن در اين رابطه مىفرمايد:
* قُلْ لَوْ شٰاءَ اللّٰهُ مٰا تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَ لاٰ أَدْرٰاكُمْ بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُراً مِنْ قَبْلِهِ أَ فَلاٰ تَعْقِلُونَ. 1
«بگو اگر خدا مىخواست من اين آيات را بر شما نمىخواندم و خداوند از آن آگاهتان نمىكرد؛ چه اينكه مدتها پيش از اين، در ميان شما زندگى نمودم (و هرگز آيهاى نياوردم) آيا اين مطلب واضح را نمىفهميد؟»
آرى، اين آيه با كوتاهى عبارتش، برهانى قاطع و دليلى كوبنده را براى اثبات رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله در معرض ديد همگان قرار داده، مىفرمايد: اگر به وضع زندگى پيامبر در قبل از بعثت دقت كنيد، همانا در صدق رسالت ايشان هيچ شك و شبههاى براى شما باقى نخواهد ماند؛ به خصوص اگر به حالت «امّى» بودن حضرت توجه شود كه مورد قبول تمام مورخان