47در بخشى از سرودۀ بلند «ابن اعثم ( \ ابن اعسم) كوفى» آمده است:
مِن شَرِفِ الإِنسٰانِ فِي الأَسفٰار
«از شرافت مرد در سفر اين است كه توشۀ مطبوع و فراوان بردارد، چون آن را بر سفر مىنهد، برادرانى را كه حضور دارند دعوت كند.»
اگرچه سخىّ بودن در وطن همچون سخاوت در سفر، عملى پسنديده بهشمار مىآيد، ليكن بىترديد بروز اين خصلت در سفر (كه غالباً با مشكلات همراه است) امرى پسنديده خواهد بود. اينجا است كه مىبينيم پيشوايان معصوم عليهم السلام سخاوت در سفر را از نشانههاى مروت و جوانمردى دانستهاند
سخاوت و بخشندگى، از توصيههاى مهمّ اخلاقى پيامبر صلى الله عليه و آله و امامان معصوم عليهم السلام به سالكان سفر عظيم حج و عمره است، بهطورى كه عمل ناپسند «اسراف» و ريخت و پاش - كه در ساير موارد زندگى امرى نامشروع و از گناهان كبيره شمرده شده - در سفر الهى «حج» و «عمره» مورد ترغيب قرار گرفته و عملى شايسته دانسته شده است (البته در حدّ معقول و مشروع و امكانات. گو اينكه افراد در طول اين سفر مهمّ مىبايست داراى طبعى بلند بوده و از خصلت زشت امساك و گدامنشى دورى جويند.
پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله مىفرمايد:
«مَا مِنْ نَفَقَةٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ نَفَقَةِ قَصْدٍ وَ يُبْغِضُ الْإِسْرَافَ إِلَّا فِي الْحَجِّ وَ الْعُمْرَةِ فَرَحِمَ اللَّهُ مُؤْمِناً اكْتَسَبَ طَيِّباً وَ أَنْفَقَ مِنْ قَصْدٍ أَوْ قَدَّمَ فَضْلاً» . 2
«پسنديدهترين نوع خرج كردن نزد خداوند، اقتصاد و ميانهروى است و خدا از اسرافكارى بيزار است، مگر در حج و عمره. خدا بيامرزد بندهاى را كه مال حلال و پاكيزه كسب كند و با رعايت اعتدال خرج كند و يا به ديگران بذل نمايد.»
در اوصاف امام چهارم صلى الله عليه و آله آوردهاند: