45اين كلام نورانى پروردگار حاكى از آن است كه دستيابى حج‌گزار به ثواب و پاداش الهى، مشروط به اين است كه در طول سفر حج، فسق و فجور و جدالى از او سر نزند. اين است كه پيامبر صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد:
«مَنْ حَج الْبَيْتَ فَلَمْ يَرْفُثْ وَ لَمْ يَفْسُقْ، خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ» . 1«كسى كه حج كند و مرتكب زشتى و فسق نگردد، از گناهانش پاك شود؛ چنان‌كه گويى از مادر متولد گرديده است.»
امام باقر عليه السلام نيز در اين باره مى‌فرمايد:
«مَا يُعْبَأُ بِمَنْ يَؤُمُّ هَذَا الْبَيْتَ إِذَا لَمْ يَكُنْ فِيهِ ثَلاَثَ خِصَالٍ: وَرَعٌ يَحْجُزُهُ عَنْ مَعَاصِي اللَّهِ، وَ حِلْمٌ يَمْلِكُ بِهِ غَضَبَهُ، وَ حُسْنُ الصَّحابَةِ لِمَنْ صَحِبَهُ» . 2«اعتنا نمى‌شود به كسى كه قصد خانۀ حق كرده، در حالى كه در او سه خلصت نيست:
ورعى كه او را از معاصى و گناهان بازدارد، حلمى كه او را بر غضبش چيره سازد، و رفتار خوش با كسانى كه همسفر او هستند.»
نكتۀ قابل ذكر اين‌كه: در كتب روايى، در مورد تفسير حسن خلق و تعيين حد و مرز آن، اخبار گوناگونى آمده است؛ براى نمونه، به نقل چند روايت بسنده مى‌كنيم:
آنگاه كه از امام صادق عليه السلام پرسيده شد: حدّ و معناى حسن خلق چيست؟ آن بزرگوار در پاسخ فرمود:
«تُلِينُ جَانِبَكَ وَ تُطِيبُ كَلاَمَكَ وَ تَلْقَى أَخَاكَ بِبِشْرٍ حَسَنٍ» . 3«حسن خلق اين است كه نرم‌خو و مهربان باشى، گفتارت پاكيزه و مؤدّبانه باشد و با برادرت با خوشرويى برخورد كنى.»
بى‌ترديد، از مصاديق و مواردِ حسن خلق، تحمّل كردن ناسازگارى همسفر است. در خبرى از پيامبرخدا صلى الله عليه و آله چنين مى‌خوانيم:
«مَا اصْطَحَبَ اثْنَانِ إِلاَّ كَانَ أَعْظَمُهُمَا أَجْراً وَ أَحَبُّهُمَا إِلَى اللَّهِ أَرْفَقَهُمَا بِصَاحِبِهِ» . 4«هرگاه دو نفر با يكديگر همسفر شدند، آن كس كه با ديگرى رفق و مدارا پيش گيرد، نزد خدا محبوب‌تر و پاداشش عظيم‌تر است.»