17ديدار حاجى رفتى، به او سلام ده و مصافحه كن و بخواه كه قبل از ورود به خانه‌اش در حق تو دعا و استغفار كند.

آموزش مناسك

اهتمام پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بر اين‌كه زائران خانۀ خدا و انجام دهندگان حج و عمره، مناسك خود را به درستى انجام دهند، بسيار بود و در مواقف مختلف به آنان ياد مى‌داد؛ از جمله پيش از عزيمتشان به سفر، به آنان مى‌فرمود:

«تَعَلَّمُوا مَنَاسِكَكُمْ فَإنَّهٰا مِنْ دِيْنِكُمْ» . ¹«مناسك خويش را بياموزيد، كه اين جزئى از دين شماست.»

حذيفه نقل مى‌كند پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمان داد كه مؤذنان همه جا، در مناطق بالا و پايين، اعلام كردند كه رسول اللّٰه امسال قصد حج دارد كه به مردم حج و مناسك آن را بياموزد و اين آموزش و فراگيرى، پايه و سنتى شود تا آخر روزگار. همۀ مسلمانان در سال دهم هجرت در حج مشاركت كردند، تا هم شاهد منافع خويش باشند و هم پيامبر خدا حج را به آنان بياموزد و مناسكشان را به ايشان بشناساند.

پيامبر همراه مردم و همسرانش به حج رفت - همان سال حَجّة الوداع - حج خود و مناسكشان را انجام دادند و مردم همۀ آنچه را بدان نياز داشتند آموختند و حضرت رسول صلى الله عليه و آله به آنان اعلام كرد كه آيين حضرت ابراهيم را برايشان بر پا داشته است.

همۀ بدعت‌هاى مشركان را پس از ابراهيم زدوده و حج را به حالت نخستين خود برگردانده است. ²از ابن عمر نيز روايت است كه:

پيامبرخدا صلى الله عليه و آله يك روز قبل از ترويه براى مردم خطبه مى‌خواند و آنان را نسبت به مناسك خود آگاه مى‌كرد:

«كٰانَ رَسُولُ اللّٰهِ صلى الله عليه و آله إِذٰا كٰانَ قَبْلَ التَّرْوِيَةِ بِيَوْمٍ خَطَبَ النَّاسَ فَأَخْبَرَهُمْ بِمَنَاسِكِهِمْ» . ³حجّ آگاهانه، توصيۀ حضرت رسول بود. در خطبۀ روز غدير هم در بازگشت از حجّةالوداع، در جمع مسلمانان حاضر فرمود:

«مَعَاشِرَ النَّاسِ! حُجُّوا الْبَيْتَ بِكَمَالِ الدِّينِ وَ التَّفَقُّهِ. . .» . ⁴«اى مردم، با كمال ديندارى و همراه با دين‌شناسى و تفقّه، حج خانۀ خدا كنيد.»

اين‌ها نمونه‌ها و گوشه‌هايى بود از