33مبدأ و سپس عزيمت به مكّه، و محاسبۀ ايام در مكّه طبق رؤيتِ نقطۀ مبدأ.
رؤيت هلال ذى‌حجه در مكّه و اختلاف شيعه و سنّى در ثبوت آن
ما در اينجا ذيل چند عنوان، به بحث از جوانب مختلف اين موضوع مى‌پردازيم:
الف) گزارش مواردى از اختلاف در ثبوت هلال ذى‌حجه در مكّه، به ترتيب تاريخ.
ب) راه حلها و تلاشها براى رفع اين مشكل.
ج) اختلاف در ثبوت هلال ذى‌حجه در منابع فقهى و بحث فقهى اين موضوع به نحو اجمال و گزارش اقوال و بيان سير تاريخى مسأله در كتب فقه و خدمت بزرگ امام خمينى قدس سره از اين جهت به حج.
به همين مناسبت، عنوان مقاله را «هذه من علاه إحدى المعالى» انتخاب كرده‌ام و اين نشان دهندۀ آن است كه اين موضوع يكى از دهها كار بزرگ امام خمينى و خدمت او به مسلمانان است.
د) چگونگى و مبناى ثبوت و اعلام رؤيت هلال ذى‌حجه در مكّه.
الف) گزارش مواردى از اختلاف در ثبوت هلال ذى حجه در مكّه به ترتيب تاريخى
در پاره‌اى از سالها، انگيزه براى اعلان ثبوت هلال برخلاف واقع، وجود داشته است؛ يعنى در سالهايى كه روز عرفه با روز جمعه يكى و شنبه عيد قربان مى‌شده كه سنّيان حج آن سال را حج اكبر مى‌ناميدند و در نتيجه رؤساى مكّه نفع مادى بيشترى مى‌بردند. حسام السلطنه نوشته است:
«گويند هر سالى كه قاضى آنها اثبات اين مطلب كرده، حج را به اصطلاح آنها حج اكبر ساخت، از جانب دولت عليّۀ عثمانى وظيفۀ كلّى به او عطا شد كه در نسل او باقى و برقرار بماند.» 1براى تأمين اين منظور، اگر روز عيد به‌طور طبيعى مصادف با يكشنبه مى‌شد، از قبل در رؤيت هلال طورى برنامه ريزى مى‌كردند كه ماه يك روز زودتر آغاز شود و عيد به شنبه بيفتد و طبعاً روز جمعه و عرفه يكى شده و حج آن سال، حج اكبر شود.
عبدالحىّ رضوى كاشانى (م بعداز 1152)