11
سهل و ميسور بودن، حد وجوب قربانى در حج:
وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّٰهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لاٰ تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتّٰى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ. . . . (بقره: 196
انجام تكليف قربانى حج، موقوف به زمانى خاص و معين (دهم تا سيزدهم ذيحجه) :
وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجٰالاً. . .
لِيَشْهَدُوا مَنٰافِعَ لَهُمْ وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ فِي أَيّٰامٍ مَعْلُومٰاتٍ عَلىٰ مٰا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ اْلأَنْعٰامِ. . . . (حج: 28 - 27)
«أَيّٰامٍ مَعْلُومٰاتٍ» در برخى روايات به روز عيد و سه روز بعد آن (ايام تشريق) تفسير شده است. (مجمع البيان، ذيل آيه) .
ضرروت ذبح قربانى حج در محل و مكان خاص (منا) :
وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّٰهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لاٰ تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتّٰى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ. . . . (بقره: 196)
لزوم ذكر نام خدا به هنگام ذبح و نحر قربانى در حج:
وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجٰالاً. . .
لِيَشْهَدُوا مَنٰافِعَ لَهُمْ وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ فِي أَيّٰامٍ مَعْلُومٰاتٍ عَلىٰ مٰا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ اْلأَنْعٰامِ. . . . (حج: 28 - 27)
وَ الْبُدْنَ جَعَلْنٰاهٰا لَكُمْ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ لَكُمْ فِيهٰا خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ عَلَيْهٰا صَوٰافَّ. . . (حج: 31)
جواز قربانى كردن هر يك از شتر، گاو و گوسفند در حج:
وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ فِي أَيّٰامٍ مَعْلُومٰاتٍ عَلىٰ مٰا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ اْلأَنْعٰامِ. . . . (حج: 28)
«انعام» در اصل به معناى شتر است و به گاو و گوسفندى كه در ضمنشان شتر باشد نيز انعام گفته مى‌شود.
يك گوسفند اقلّ قربانى در حج:
. . . فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ. . . (بقره: 196)
امام رضا عليه السلام فرمود: «فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ» يعنى يك گوسفند»
(عيون اخبار الرضا، ج2، ص120، ح1)
مطلوب‌تر بودن گزينش شتران درشت و چاق براى قربانى در حج:
وَ الْبُدْنَ جَعَلْنٰاهٰا لَكُمْ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ. . . (حج: 31)
«البدن» در اينجا به معناى شتر درشت و چاق است (نك: مجمع البيان، ذيل آيه) .