23در اين آيه، خداى تعالى فقط برابرى كار آبرسانى به حجاج، با ايمان به خدا و معاد و جهاد در راه خدا را نفى كرده است، نه اصل ارزشمندى اين عمل را.
نك: اقسام حجگزاران
الف - حجگزاران بلند همت
حجگزاران بلند همت، خواهان نيكى (رفاه و آسايش) در دنيا و نيكى (رضاى خدا و بهشت و سعادت) در آخرت و در امان بودن از عذاب جهنم:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنٰا آتِنٰا فِي الدُّنْيٰا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ. . . . بقره: 201
از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه در باره «رَبَّنٰا آتِنٰا فِي الدُّنْيٰا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً» فرمود: مقصود از «وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً» رضاى خدا و بهشت در آخرت و مقصود از «آتِنٰا فِي الدُّنْيٰا حَسَنَةً» توسعۀ رزق و روزى و اخلاق نيك در دنيا است. 1
البته حسنه داراى مفهوم وسيعى است و شامل هر نوع نيكى مى شود. آنچه امام عليه السلام فرمود، مهمترين مصاديق و موارد حسنه است.
بهرهمندى حجگزاران بلند همت، از نتايج دعا و اعمال خود (در دنيا و آخرت) :
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنٰا آتِنٰا فِي الدُّنْيٰا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ. . . أُولٰئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمّٰا كَسَبُوا. . . . بقره: 202 - 201
شناخت كامل دنيا و آخرت و امور آن عامل بلند همتى عدهاى از حجگزاران:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنٰا آتِنٰا فِي الدُّنْيٰا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ. . . . بقره: 201
از اينكه اين حجگزاران اولاً: در دعايشان دنيا و آخرت را با هم مىخواهند و ثانياً:
فقط نيكى و خوبيهاى آن را مىخواهند، روشن مىشود كه آنان به دنيا و آخرت، معرفت كامل دارند و امور آن را به نيك و بد تقسيم و تنها نيكىهاى آن را انتخاب و در خواست مى كنند.