264 - دعوت حق را لبيك مىگويند.
5 - فرمان الهى وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ. . . را تصديق و اطاعت مىكنند.
وصف سرزمين مكه
«أَوْعَرِ بِقَاعِ الْأَرْضِ حَجَراً» ؛ «سنگلاخترين مكانها است.»
«أَقَلِّ نَتَائِقِ الدُّنْيَا مَدَراً» ؛ «بىگياهترين زمينها است.»
«أَضْيَقِ بُطُونِ الْأَوْدِيَةِ قُطْراً» ؛ «تنگترين درهها است.»
«بَيْنَ جِبَالٍ خَشِنَةٍ» ؛ «در ميان كوههايى خشن واقع است.»
«وَ رِمَالٍ دَمِثَةٍ» ؛ «و سنگريزههاى فراوان.»
«وَ عُيُونٍ وَشِلَةٍ» ؛ «و چشمههاى كمآب.»
«وَ قُرًى مُنْقَطِعَةٍ» ؛ «و آبادىهاى از هم دور.»
«لاٰ يَزْكُو بِهَا خُفٌّ» ؛ «كه نه شتر در آنجا آرامش دارد.»
«وَ لاٰ حَافِرٌ وَ لاٰ ظِلْفٌ» ؛ «و نه گاو و گوسفند در آن فربه مىشوند.»
ابراهيم عليه السلام نيزگفت:
رَّبَنٰا إنّي أسْكَنْتُ بِوادٍ غَيْرِ ذِي ذَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ المُحَرَّم ؛ «پروردگارا! در ميان درّهاى اسكان گزيدم كه غير قابل كشتاست، در كنار خانۀمحترم تو.»
حضرت در اين بيان كعبه را ساخته شده از سنگهايى مىشمارند كه خود آن سنگها به تنهايى بىفايده و بىاثرند و مانند همۀ سنگهاى ديگر عالم، چشم و گوش و نفع و ضرر ندارند، اما وقتى كه از آنها بنايى ساخته مىشود، ارزش بنا را مىيابند و وقتى آن بنا بهنام بيتاللّٰه سر پا مىشود، و به خود حضرت بارىتعالى منتسب مىگردد، ارزش و تقدّسى بىنظير يافته و قابل احترام مىشود، كه قبلۀ اهل عالم مىگردد و طواف و حج آن بر تمامى انسانها فرض مىشود.
وقت كوچ از عرفات
«وَ صَلُّوا بِهِمُ الْمَغْرِبَ. . . حِينَ. . . يَدْفَعُ الْحَاجُّ إِلَى مِنًى» . (نامۀ 52)
«و نماز مغرب را با مردم زمانى بخوان. . . كه حاجيان از عرفات به منا كوچ مىكنند.»