66نيز معاينه مىكردهاند. 1اين كار براى جلوگيرى از انتقال بيمارىهاى واگيردار به ساير حجاج كشورها بوده است. براى مثال، زمانى كه شايع شده بود كه در جده بيمارى وبا شايع شده، دولت روس براى دو سال اجازه نداد «احدى از تبعۀ روس» براى حج تذكره بگيرد. 2اين هم ممكن بود كه اگر شايعۀ بيمارى در حجاز بالا گيرد، حجاج از ساير كشورها، اقدام به سفر حج نكنند. 3يكى از دشوارىهاى قرنطينه براى يك حاج ايرانى يا غير ايرانى اين بود كه آنان را به طور جمعى لخت كرده، در يك صف از برابر پزشك عبور مىدادند.
لباسها و وسائل آنان را نيز در صندوق بزرگى گذاشته آن را در ماشين بخار مىگذاشتند تا به طور كامل ضد عفونى شود. پس از آن، چندين روز - گاه تا ده يا دوازده روز - آنان را نگاه داشته و سپس سوار كشتى مىكردند. منطقۀ قرنطينه در اين مسير دريايى دست كم در سه دهۀ پايانى دورۀ قاجار شهر قمران بوده است. 4يكى از دشوارترين كارها، سوار و پياده شدن از كشتى براى قرنطينه بود كه با وجود شلوغىِ بيش از حد و سوار شدن بيش از ظرفيت كشتى، تحمّلناپذير بوده است. به علاوه، همين شلوغى سبب مىشد كه افراد در كشتى، جايى براى نشستن پيدا نكرده و طى سفر گرفتار عذاب مضاعف شوند. يك بار سه مسافر مجبور شدند دوازده ليره خرج كنند تا اجازه يابند محلى را در كشتى كه متعلق به خدمۀ ارمنىِ آن بود، براى اسكان خود بگيرند. يكى از اينان دربارۀ آنچه طى برخوردشان با اين ارمنىها رخ داده مىنويسد: «اغلب ارامنه مىآمدند و از كوزۀ ما آب مىخوردند. گاهى مست بودند و گاهى مىرقصيدند و گاهى به ما ايراد مىگرفتند و سر به سر مىگذاشتند.
گاه با ما در جنگ و گاه آشتى بودند. ما هم چون چاره نبود، به همه حال ساخته بوديم.» 5زائران ايرانىِ شيعه در اين مسير، مىبايست از برابر منطقۀ يَلَمْلَم و به عبارتى جُحْفه محرم شوند. شناخت اين محل، دشوارى خاصى داشت كه تنها افراد خبره و آگاه به مسير مىتوانستند محلّ آن را تشخيص دهند. زمانى كه كشتى به اين نقطه مىرسيد، خبر رسيدن آن را كاپيتانِ كشتى با سوت اعلام مىكرد و حُجّاج محرم مىشدند. 6گاه به قدرى