13اضافه شدن كلمۀ «تقوا» به كلمۀ «قلوب» حكايت از اين مىكند كه تقوا امرى معنوى و قائم به دل است و غايت و هدف اساسى از انجام مناسك حج و شعائر آن، تقوا است و انجام اين مراسم، حكايت از توجه به ربّ بيت و صاحب خانه و اطاعت از او مىكند. 1ابن العربى دربارۀ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ نوشته است: 2آنگاه كه ظاهراً و باطناً، بنده را حالت تعظيم فراگرفت، اخلاص نيت در بنده به وجود مىآيد و روح او از ناپاكىها زدوده مىشود و تعالى روحى، در او ايجاد مىگردد.
وچون تعظيم و بزرگداشت از مقولۀ كارهاى قلبى و درونى است، لذا «تقوا» را به «قلوب» اضافه كرده؛ زيرا حقيقت تقوا، در دل است و چنانچه تقوا در دل جايگزين شد، به ديگر اعضا هم اثر مىكند.
ابوالفتوح رازى 3در بحث از ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللّٰهِ از قول سيبويه نوشته است: «ذلك» مبتدايى است، محذوف الخبر. و تقدير آن چنين است:
«ذٰلِكَ الأَمْر وَ الشأن» .
قرطبى در اين باره، نوشته است: 4تقدير عبارت: «فرضكم ذلك» مىباشد و يا «الواجب ذلك» و احتمال دارد كه «ذلك» در محل نصب باشد به تقدير: «امتثلوا ذلك» .
از آن جا كه هدف اساسى اسلام در سفرِ خانۀ خدا سير الى اللّٰه است، حركت به سوى صاحب خانه است و نه خانۀ به تنهايى و غرض اصلى تهذيب نفس و تربيت روح و روان است و مىخواهد انسانها را بسازد و بگويد: سالك الى اللّٰه بايد مشتهيات نفسانى و لذات جسمانى را كنار بگذارد و نفس اماره را بكشد و هواهاى نفسانى را كنارى نهد و تمام توجهش به سوى خدا باشد و در هر فرصت انسانها را به ياد خدا سوق مىدهد و مىگويد:
وَلِكُلِّ 5أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكاً لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ عَلَى مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ. . .
«براى هر امتى، قربانى كردن (جهت تقرب به خدا) مقرر داشتيم تا قربانى كرده، نام خداى را ببرند كه معلوم مىشود قربانى كردن فقط به نام خدا و براى تقرب به خدا بايد باشد.»