66«امير عبداللّٰه» اين مسأله را مطرح كردم و توضيح خواستم. وزير خارجه‌شان هم بودند و همان جا مسأله را حل كرديم. اين نخستين ثمرۀ آن ديدار بود. بعد از آن، هنگام نهار فرا رسيد. در آن روز ما مهمان نخست‌وزير وقت پاكستان آقاى نواز شريف بوديم. وليعهد عربستان در اين حال و در كمال تعجّب، سوار اتومبيل من شد و خارج شديم. عدۀ زيادى شاهد اين اتّفاق نادر بودند. مى‌دانيد كه شخصيّت‌ها براى خودشان محافظ و تشكيلات و پيشرو و اسكورت دارند. اين كه ايشان همۀ اين مسائل را رها كند و در ماشين من سوار شود، خلاف عرف رايج و ثمرۀ آن نشست دوستانه و صريح بود كه از نظر ناظران آن صحنه هم دور نماند.
از آن به بعد مشاهده كردم كه خيلى از مسائل فيمابين حل شده است. وليعهد عربستان پس از آن تصميم گرفت از كنفرانس تهران حمايت كند و خودش هم به تهران آمد و براى ما مجالى شد كه بيشتر با يكديگر صحبت كنيم. مسافرت من به عربستان و سفر آقاى خاتمى هم به ميزان زيادى به تكميل اين روند كمك كرد.
: به نظر حضرت عالى، گسترش روابط ايران و عربستان، در سطح بين‌المللى، به خصوص در رابطه با بهره‌گيرى هر چه بيشتر از حج، چه تأثيراتى از خود به جا خواهد گذاشت؟
آقاى هاشمى: ارزيابى من اين است كه بهبودى اين روابط يك ضرورت است. در دنياى اسلام، همكارى ايران و عربستان، مهمترين پايگاه تقويت مواضع دنياى اسلام از لحاظ سياسى، اقتصادى و ديگر ابعاد است. واقعيّت اين است كه دوستان ما و حاميان عربستان با هم اختلاف ديد دارند و كم شدن فاصله ميان ما و عربستان، در مجامع و كنفرانس هاى بين‌المللى، آثار مثبتى را به همراه خواهد داشت. يكى از مهمترين اين آثار در مورد قضيّۀ نفت است. شاهد بوديم كه طمع مصرف‌كنندگان نفت و نحوۀ عرضه و تقاضاى آن، باعث شد كه قيمت آن در بازارهاى جهانى از ده دلار هم تنزّل كند كه ظلم بزرگى به كشورهاى نفت‌خيز و عمدتاً كشورهاى اسلامى حاشيۀ خليج فارس بود كه در واقع هستى آنان به اين مادۀ حياتى وابسته است. اصلاح روابط موجود ميان تهران و رياض، بسيارى از مشكلات را حل كرد و به كاهش تنش موجود