29
وَللّٰهِ‌ِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنْ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً. . . آل عمران - 97
اهداف اجتماعى - اقتصادى كنگره عبادى - سياسى حج
در جهان اسلام
اسماعيل اوليائى
مقدمه:
تحليل و بررسى ابعاد گوناگون كنگره عبادى - سياسى حج، نيازمند نگرشى عميق و همه جانبه است كه مى‌توان مطالعه را با شناخت آيات و روايات معصومين عليهم السلام دربارۀ حج و پيامدها و اهداف آن آغاز نمود و با درك جنبه‌هاى مختلف عبادى، سياسى، فرهنگى و اقتصادى حج از ديدگاه مفسران و دانشمندان اسلامى با منزلت و اهميت حج آشنا شد.
اين آغاز روش تحقيق است و در بعد عملى و كاربردى بايد مناسك و عمليات عظيم و حكمت‌آموز حج را در دوران پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمه معصومين عليهم السلام با مطالعۀ سيرۀ عملى و كيفيت برگزارى حج در اين دوره پيگيرى نمود، ولى متأسفانه در هر دو زمينه، از منابع و مآخذ تفسير موضوعى و تحليل و بررسى سيرۀ حج پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام كمبودهايى مشاهده مى‌شود كه كار تحقيق را با مشكلاتى مواجه مى‌سازد.
بعد از پيروزى انقلاب اسلامى و احياى حج ابراهيمى توسط بنيانگذار جمهورى اسلامى و رهبر كبير انقلاب اسلامى، سازمان حج و زيارت و ساير نهادهاى علمى و فرهنگى اقدامات جديدى را آغاز نمودند كه اميد است اين تحقيق در اين راستا مفيد و مؤثر واقع گردد، گرچه چهارچوب و ابعاد تحقيق در راستاى اهداف اجتماعى و اقتصادى حج مى‌باشد و تحليل و بررسى ساير ابعاد نياز به تحقيق ديگرى دارد.