15است: 1«و اذكُر اذ قال ابراهيم ربّ اجعل. . .»
«بَلَداً آمِناً» يعنى «بلداً يأمنون فيه. . .»
معناى درخواست ابراهيم كه از خدا خواسته است تا اين شهر بَلَد امن باشد، اين است كه بيتاللّٰه و كعبه، مركزى باشد كه تعدّى و تجاوز در آن نباشد، هر كس به وظيفهاش آشنا باشد، هر كس بتواند در كمال آزادى حرف خود را بگويد، تجاوز و خيانت در آن نباشد، آبروىِ مردم محترم باشد، بيتاللّٰه محل امن و امان باشد.
ابنعربى گفته است: امنيّت بلد، بدين معنى است كه هر كس در آن مأمون باشد و در امان و به اصطلاح، اهل بلد در امنيّت باشند و اين به طور مجاز است ولى به هر حال، وَ مَنْ دَخَلَهُ كٰانَ آمِناً.
طبرسى هم گفته است: 2«بلداً آمناً» يعنى «بلداً ذا أمن» از قبيل «عيشةً راضية» هست؛ يعنى «عيشةً ذاتَ رِضىً» . 3برخى گفتهاند: بخشى از اين آيه در سورۀ ابراهيم هم تكرار شده است. سِرّ آن چيست؟ و چرا در آيۀ مورد بحث (126 سورۀ بقره) گفته شده وَ اِذْ قٰالَ اِبْرٰاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هٰذا بَلَداً آمِناً يعنى «بلداً» بدون الف و لام.
و در آيۀ 35 سورۀ ابراهيم، گفته شده است: وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً ؛ يعنى «البلد» با الف و لام ذكر شده است.
در جواب گفتهاند: در آيۀ نخستين كه «بلداً» بدون الف و لام است، اشاره است به كعبه پيش از ساختن، ولى در آيۀ 35 سورۀ ابراهيم كه گفته شده: «البلد» و با الف و لام آمده، در واقع «اشارةٌ بعد بناء الكعبه» .
به عبارت ديگر در آيۀ نخستين، «بلداً» مفعول دوّم است و «آمناً» نعت است و صفت براى آن. و در سورۀ ابراهيم «البلد» مفعول اوّل است و «آمناً» مفعول دوم براى فعل «اِجْعَلْ» در آيۀ 35.
يا به عبارت سادهتر: در آيۀ نخستين، ابراهيم خواسته است كه سرزمين بى آب و علفى به صورت «بَلَدَاً آمناً» در آيد و در سورۀ ابراهيم آيۀ 35 خواسته شده كه بَلَد غير آمِن، محلّ اَمْن شود. 4بخش دوّم آيه چنين است: