18
آن همه غرق تحيّر ماندند
كعبۀ نور، كعبۀ حجاب
با توجه به اين‌كه گفته شد كعبه دليل و راهگشاى انسان و نور راه اوست تا بتواند خود و خدايش را بهتر بشناسد، سالك الى اللّٰه در عين حال بايد بداند كه كعبه وسيلۀ تقرّب به خداست و نبايد ظواهر و زيباييهاى كعبه و اطراف آن، وى را از توجه به صاحب خانه بازدارد؛ از اينرو وقتى آيينه بودن خانۀ خدا براى حاجى و سالك الى‌اللّٰه روشن شد، بايد متوجه صاحب خانه شود و تجلّيات او را در خانۀ خويش ملاحظه كند و اين سير و سلوك خود را با سير و سلوك صاحب مكتب؛ يعنى حضرت خاتم‌الأنبيا - عليه و على آله افضل صلوات المصلّين - مقايسه كند كه در معراج، آيات زيادى؛ اعم از ارضى و سمائى به وى نشان داده شد ولى آن حضرت در مقابل هيچيك از آنها حيران نگشت و از همه گذشت تا اين‌كه:
«ثُمَّ دَنىٰ فَتَدلّىٰ فَكٰان قٰابَ قَوْسَيْنِ أوْ أدْنىٰ» 2«سپس نزديك و نزديك‌تر شد، پس اين نزديكى به اندازۀ دو كمان يا كمتر از آن رسيد» .
كسانى‌كه مقصود از حج را فقط رسيدن به خانۀ خدا مى‌دانند، وقتى به خانه مى‌رسند در آنجا بازمى‌مانند و كعبه نهايت سفر آنها محسوب مى‌شود، ولى عرفا كعبه را اولين منزلگه سلوك خود قرار داده و با استفاده از بركات كعبه و انوار آن، سير ارضى خود را به سير سماوى تبديل مى‌كنند.
آنان‌كه مبهوت زرق و برق ظواهر كعبه و موج جمعيت مى‌شوند، از فيوضات باطنى آن محروم شده و خانۀ خدا آنها را از نظر به صاحب‌خانه بازمى‌دارد و به عبارت ديگر، خانۀ خدا حجاب صاحب‌خانه مى‌شود.