16دين و آيين خود از ديگران قوى تر و استوارترند و يا آن كه به حمساء؛ يعنى كعبه پناه مى‌آوردند» 1با چنين عنوان؛ يعنى «حمس» مى‌خواستند برترى خود را بر ديگر قبايل اظهار كنند. آنها مآلاً براى خود امتيازاتى قائل بودند كه از جملۀ آنها اين بود كه همگام و همراه با قبائل ديگر در عرفات وقوف نمى‌كردند و از اين نقطه باز نمى گشتند؛ لذا به آنان پس از اسلام فرمان رسيد تا در ردۀ ديگران و برابر با آنها باز گردند و اين امتياز بى‌اساس را براى خود قائل نباشند. 2بعضى از مورخان در سبب نزول آيۀ «ثمّ أفيضوا. . .» گفته‌اند: حمس و قبايل خود برتر بين ياد شده در عرفات حضور به هم نمى‌رساندند و صرفاً در «مزدلفه» (مشعرالحرام) وقوف خود را بر گزار مى‌كردند، آن هم در حالى كه قبايل ديگر وظيفۀ وقوف را ايفا مى‌نمودند.
يكى از صحابه ديد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در عرفات وقوف كرده؛ از اين امر دچار شگفتى گشت و اين جريان براى او ناخوش‌آيند مى‌نمود؛ چرا كه مى‌دانست آن حضرت در زمرۀ «حمس» به شمار مى‌رفت و تصور نمى‌كرد حضرتش با راه و رسم قبيلۀ خود در وقوف، به مخالفت برخيزد و خود را هم سطح و همرهِ قبايل ديگر، موظف به وقوف در عرفات بيند؛ لذا آيه در خطاب به چنين مردمى - كه امتيازات ساختگى و پوشالى بر انديشۀ آنان حاكم بود - فرمود:
«ثمّ أفيضوا من حيث أفاض النّاس. . .» مبنى بر اين كه چنين جايگاههايى چنان تفاوتهاى بى‌بنياد را از ميان برمى‌دارد؛ چنان كه بناى همۀ امتيازات طبقاتى و جز آنها را درهم فرو مى‌ريزد، و تشخصها را در اختيار برابرى و مساوات قرار مى‌دهد. از آن پس تمام قبائل عربى وقوف در عرفات را رعايت مى‌كردند. 3تاريكى شب به هنگام وقوفِ در مشعر، همۀ امتيازات بى‌اساس را زير پردۀ خود پنهان مى‌سازد و مبارزۀ با اختلاف طبقاتى و نژادى و قبيله‌اى را پوچ و عارى از واقعيت اعلام مى‌كند و واقفان در عرفات را در اين جايگاه دركنار هم فراهم مى‌آورد تا همگى در يك منطقۀ محدود، خويشتن را در دل و جان و دست و زبان براى نبرد با شيطان، مسلح و مجهز سازند و بكاوند و سنگريزه‌ها را از دل خاك بيرون كشند؛ و اگر دل را در ستيز با شيطان آماده كردند اين سلاح را - هر چند كه ريز است - دسته جمعى فراهم آورند كه با تمام كوچكى و سبكى خود، اگر به سوى شيطان و جمرات غول پيكر نشان روند، جثۀ برافراشتۀ آنها را زير خروارها سنگريزه مى‌توانند به راحتى خفه سازند. مزدلفه از «ازدلاف» به معناى تجمع وتقدم اخذ شده است كه پراكنده‌هايى از مردم را در خود فراهم مى‌آورد و يا سنگهاى پراكنده را فراهم آورند و بايد از