71قزوينى آشورى، طهران، ناصر الدين شاه، سرلوحه در صفحات اول و دوم مذهب زروشنجرف ولاجورد و سبز، در پنج صفحۀ اول ميان سطور طلااندازى، سرفصلها با مركب قرمز، جدول دور سطور سياه و آبى و قرمز، جدول خارجى قرمز، سرلوحه جلد دوم در اول صفحه مذهب زروشنجرف و لاجورد و سبز - جلد: تيماج مشكى، گل و بوته زر، مقوايى، 210*335 - كاغذ: فلفل نمكى، فرنگى 136*255، 364 برگ، 13 سطر كامل، 13161156/س
سيدعبداللّٰهانوار فهرستنسخ خطى كتابخانه ملى - ج4 از شماره 1501 - 2000
كتابشناسى.
بانى يازدهم بيتاللّٰه
بانى يازدهم بيتاللّٰه، سلطان مراد خان رابع بن سلطان احمد خان، از سلاطين عثمانيه است. چون شرعاً جايز نيست 1كه مادامى كه يك طرف بقعۀ مقدسه، سقوط نكند او را تجديد نمود، لهذا از عهد حجاج ظالم، تا زمان سلطان مشارٌاليه، از هيچ طرفى به تجديد و تعمير بقعۀ مقدسۀ مباركه جسارت ومبادرت كرده نشد، حتى به واسطۀ اندراس، اركان اربعۀ آن مايل به ركوع شده، و به ملاحظۀ آن، مسأله تجديد وتعمير آن بعقۀ مسعوده، درجۀ لزوم و وجوب را گذشت. 2چون به واسطۀ مسأله مشروعه، كه ذكر شد، سلاطين ماضيه نتوانسته بودند تعمير و تجديد كنند، به اين جهت در عصر سلطان احمد خان به حالتى رسيد كه چيزى نمانده بود ساقط شود، اگر چه سلطان احمد خان خواست كه ابنيۀ آن بيت لطيف را تجديد كند وليكن چون شرعاً اجازه و رخصت داده نمىشد، لهذا چنان كه در مقالۀ سابقه مذكور آمد 3به كمربندها وگوشهبندهايى كه از آهن ساخته شده بود، تشييد شده و يكى از اركان اربعه نيز به قدر امكان تعمير وترميم گرديد. اگر چه اين تعمير هجده سال تمام، بيت معظم را از سقوط و انهدام محافظت و حراست نمود، وليكن روز چهارشنبه نوزدهم شعبان 1039 در جبال اطراف اربعه قطعۀ مقدسۀ حجاز، به طورى باران متوالى كه با رعد و برق و صواعق اتصال داشت نازل شد، كه آب باران مانند سيل عِرَم 4كثرت و ازدحام پيدا نموده به يك هجوم فوق العاده به داخل حرم شريف مسجد الحرام در آمده و در هر ساعتى از ساعات شدت پيدا نموده، دو ذرع از حِذاى 5كليد باب معلّا جناب كعبة اللّٰه ارتفاع پيدا نمود. دكاكين و بيوت و مكاتب كه مصادف راه سيل بود، عموماً خراب شده