10

در جستجوى اهداف و حكمتهاى مراسم حج

سيد محمدباقر حجتى

كعبه، يا نخستين خانه براى مردم گيتى (ناس)

آنگاه كه خويشتن را در برابر كعبه مى‌يابيم بايد بدانيم بر خانه‌اى درآمده‌ايم كه خداوند متعال در قرآن كريم آن را خانۀ ويژۀ خود معرفى كرده است. هيچ كانونى بر رُبع مسكونِ گيتى وجود ندارد كه خداوند متعال آن را صرفاً از آن خويش شناسانده باشد جز كعبه و مسجدالحرام؛ كعبه‌اى كه نخستين خانۀ مردمِ خداجو و مايۀ هدايتِ مردمِ جهان و كهن‌ترين كانونى است كه از ديرباز آزاد بوده و همواره نوين و پررونق و برخوردار از طراوت، و نيز فرسايش ناپذير است.

خانۀ من (بيتى)

اين خانه در دو جا از قرآن كريم، «بيتِ مخصوصِ خدا» معرفى شده و صاحبِ بلامنازع آن؛ يعنى خداوند متعال مى‌فرمايد: «بَيْتى» (خانۀ من) . در قرآن كريم هيچ كانونى را سراغ نداريم كه حضرت بارى تعالى با تعبير «بيتى» از آن ياد كرده باشد، جز كعبه كه علاوه بر عناوينِ ويژۀ ديگر، خانۀ منسوبِ به خودِ او است. شايد تعبير «بيتى» اشاره بر همان نكته‌اى باشد كه در «إنّ اوّل بيتٍ وُضعِ للنّاس» بدان تصريح شده مبنى بر اين كه: چون خانۀ من است و من به همۀ مردم تعلق دارم، اين خانه نيز از آنِ همۀ مردم مى‌باشد؛ هرچند اضافۀ «بيت» به