49امام صادق - ع - بدين نكته اشاره مى‌فرمايد:
«و ارم الشهوات و الخساسة و الدنانة و الذميمة عند رمى الجمار» ؛ «هنگامى كه جمرات را رمى مى‌كنى، شهوات انسانى و بخل و دنائت و افعال نكوهيده را رمى كن.»
سر تراشيدن
از واجبات منا است كه زائر موى سر را بتراشد و تسليم امر الهى باشد و با ستردن موى سر عيوب ظاهر و باطن را از درون بزدايد. امام صادق - ع - مى‌فرمايد:
«با تراشيدن سر عيب‌هاى آشكار و پنهان را برطرف كن.»
ساير اعمال منا عبارتست از بيتوته به منا در شب يازدهم و دوازدهم و رمى جمرات سه‌گانه به علامت سركوبى نهائى شيطان‌ها. در اين روزها و بدين ترتيب اعمال حج در منا پايان پذيرفته و زائر براى اعمال باقيمانده به مكه مى‌آيد و طواف، نماز طواف، سعى، طواف نساء، نماز طواف نساء را انجام مى‌دهد و اعمال عمره و حج پايان مى‌پذيرد.
در پايان حديث مصباح از امام صادق - ع - به نكتۀ ديگرى كه جارى در همۀ مناسك حج است، اشاره شده و آن توجه به آخرت است:
«بدان، خداى متعال حج را واجب نساخته و از ميان همۀ طاعات بخود اختصاص نداده (و للّٰه‌على الناس حج البيت) و پيامبر - ص - هيچ سنتى را در مناسك مقرر نفرموده، مگر آن كه تذكار و اشارتى باشد به مرگ و قبر و برانگيخته شدن در قيامت و مشاهدۀ مناسك حج، از آغاز تا پايان، ترسيمى است از حال اهل بهشت و اهل دوزخ كه براى خردمندان درس‌آموز است.»
حج نمودارى است از محشر و احرام رمز بى‌رنگى و بى‌نشانى و انقطاع از مال و تعيّن و خانه و شهر و ديار و سرگشتگى در بيابان‌ها، تنها توجه به خدا و بازگشت به خويش و خود را در آغوش مهر او ديدن و در او فانى شدن و بدو باقى گشتن؛ «فناء فى اللّٰه و بقاء باللّٰه.»
در خاتمۀ اين مقال به غزلى زيبا از جامى، تمثل جسته و سخن را به پايان مى‌بريم.
به كعبه رفتم و آنجا هواى كوى تو كردم