186. قرار دادن سنگ ريزه در داخل انگشت شستِ دستِ راست و پرتاب با ناخن (ظاهر) ¹انگشت اشاره.

7. خذف به معناى «رمى» هم وارد شده است.

نقطۀ مشترك اين اقوال، به كارگيرى انگشتان دست (حتى در صورت استفادۀ از ابزار) ، براى پرتاب كردن سنگ‌ريزه و مانند آن است.

اما آنچه نياز به دقت دارد، تقييد به دست راست، در كلمات برخى از ايشان است، كه به نظر مى رسد اين تقييد وجهى ندارد و نيز آنچه از نظر خارجى قدرى مشكل به نظر مى رسد رمى از ميان سبابتين است.

بند دوم: معناى «خذف» در كلمات فقها

بسيارى از فقهاى عظام، هنگام تعرض مسأله، به شرح معناى خذف نيز پرداخته ا ند كه ما برخى از آنها را به عنوان نمونه ذكر مى كنيم:

شيخ مفيد (رحمه الله) : «ثم ليرم خذفا يضع الحصاة على باطن إبهامه و يدفعها بظاهر سبابته» . ²

سيد مرتضى (رحمه الله) : «ممّا انفردت به الإمامية القول بوجوب الخذف بحصى الجمار، و هو أن يضع الرامي الحصاة على إبهام يده اليمنى و يدفعها بظفر الإصبع الوسطى» . ³

شيخ طوسى (رحمه الله) : «يرميها خذفاً يضع كلّ حصاة على بطن إبهامه و يدفعها بظفر السبابة» . ⁴

علامه (رحمه الله) در تحرير آورده است: «يستحب أن يرميها خذفاً بأن يضع كلّ حصاة على بطن إبهامه و يدفعها بظفر السّبابة» . ⁵

در تذكره نيز مثل همين را فرموده ⁶و در مختلف اين را به مشهور نسبت داده و در نقل فرمايش شيخ (رحمه الله) آورده است: «على ظهر إبهام يده اليمنى و. . .» ⁷و سپس فرموده: «و كذا قال ابو الصلاح و المفيد و سلار» ⁸لكن به نظر مى رسد در استنساخ و مانند آن اشتباه شده و در عبارت مرحوم شيخ، در نهايه ⁹و مبسوط قيد «يده اليمنى» وجود ندارد، همچنان كه در عبارت شيخ مفيد نيز نبود و به جاى كلمه «ظهر» نيز در همۀ اين‌ها «بطن» وارد شده است.

در دروس آمده: «و عاشرها: الرمي خذفاً، و هو أن يضع الحصاة على بطن إبهام اليد اليمنى و يدفعها بظفر السبّابة» . ¹⁰

شهيد ثانى (رحمه الله) ، ضمن بيان همين نحوه از پرتاب كه شهيد اول فرمود: آن را به مشهور نسبت داده، عبارت ايشان چنين است: «(و رميها خذفاً) و المشهور في تفسيره أن يضع الحصاة على بطن إبهام اليد اليمنى و يدفعها بظفر السبابة» . ¹¹

بهاء الدين عاملى نيز چنين بيان فرموده: «آنكه آن سنگ ريزه را بر شكم انگشت زهگير بگذارد و به