62عبدالله قافه، پدر حضرت عبدالعظيم حسنى و سيد حسن متولى فدك، به هنگام تولد از نعمت داشتن پدر محروم بود؛ چرا كه پدرش على السديد [الشديد] در زندان منصور به سن 26 سالگى در سال 145ق. درگذشت 1و كفالت و سرپرستى او به عهدۀ جدش حسن بن زيد قرار گرفت. به همين جهت حسن بن زيد نسبت به عبدالله اظهار علاقه مىكرد و در تربيت و تعليم او سعى بليغ روا مىداشت.
دربارۀ علت ملقّب شدن عبدالله به قافه دو ديدگاه مطرح است؛ برخى معتقدند كه پدر حضرت عبدالعظيم و سيد حسن متولى در محلّى به نام قافه در اطراف مدينه، امارت داشته، ازاينرو به عبدالله قافه مشهور گشته است. 2اما اين مطلب در هيچ يك از منابع تاريخى و انساب اشاره نشده و فاقد اعتبار است. 3
ابن عنبه مىنويسد: چون على السديد از دنيا رفت، بسيار جوان بود. او كنيزى به نام هيفا داشت و از او صاحب دخترى به نام فاطمه بود. هنگامى كه على السديد به زندان رفت. هيفا از على حامله بود. چون على از دنيا رفت و آثار حمل در هيفا ظاهر نبود، حسن الامير، پدر على او را فروخت. خريدار چون كنيزك را به خانه برد و از حال او تفحص كرد. معلوم شد وى آبستن است، لاجرم او را براى حسن باز فرستاد و بعد از مدتى پسر آورد كه حسن امير او را «عبدالله» ناميد. حسن امير براى اطمينان خاطر، فرزند هيفا، عبدالله را نزد علماى قافه، قيافه شناس برد و گزارش حال او را به آنان داد. قيافه شناس او را ملحق به على الشديد نمود و ازاينرو، او را عبدالله قافه خواندند. 4
علماى انساب در تعداد فرزندان عبدالله قافه اختلاف دارند. ابونصر بخارى و فخر رازى، شمار فرزندان عبدالله را دو تن به نامهاى احمد* 5و عبدالعظيم نوشتهاند. 6
ابوالحسن عمرى نسابه، جعفر، قاسم و حسن را بر تعداد فرزندان او افزوده و قائل به پنج فرزند براى عبدالله است. 7
شيخ الشرف، عبيدلى، قائل به چهار فرزند به اسامى؛ احمد، حسن، عبدالعظيم و محمد است. 8
عميدى نسابه نيز اين قول را تأييد مىكند و مىنويسد: «عبدالله را به غير از عبدالعظيم دو فرزند ديگر به نامهاى محمد و حسن بوده كه هر دو ملقّب به مهفهف بودهاند.» 9
سيد جعفر اعرجى علاوه بر اسامى فوق؛ ابراهيم، زيد، على اصغر، على اكبر و محمد اكبر را بر احمد، حسن و عبدالعظيم افزوده و قائل بر هشت فرزند براى عبدالله قافه شده است. 10اما شيخ عباس قمى (ره) قائل به ده فرزند براى عبدالله قافه شده كه با حذف اسامى تكرارى از قول ديگر مورخان، همين