48امّ سلمه زنى شايسته و باكرامت بودكه در ميان همسران پيامبر (ص) ، بعد از خديجه (عليهاالسلام) ، بر همه تقدم داشت. وى به اوج كمالات علمى، فكرى و معنوى رسيد و تا زمانى كه زنده بود حرمت پيامبر (ص) و خاندانش را نگه مى‌داشت و پيوسته در دفاع از حريم ولايت و امامت بود و به حق، لقب «امّ‌المؤمنين» برازندۀ اوست. پس بدين روى، مى‌توان ويژگى‌ها و كمالاتى را برايش برشمرد:
- در خردمندى، دانايى و درايت، از زنان نامدار زمان خود بود.
- از جمال و زيبايى، بهره‌اى وافر داشت؛ به‌گونه‌اى‌كه مورد حسد برخى از زنان پيامبر واقع شد.
- در مصيبت‌هايى كه بر او وارد مى‌آمد، نمونۀ كامل صابران بود.
- در شمار حافظان اسرار اهل‌بيت بود؛ به‌گونه‌اى كه كتب علم اميرالمؤمنين (ع) و صحيفۀ فاطمه (عليهاالسلام) را در اختيار داشت. وى كتب علم اميرمؤمنان را به امام سجاد (ع) و كتب و نوشته‌هاى اسرار آل محمد: را در هنگام عزيمت امام حسين (ع) از مدينه، به ايشان سپرد. 1
- همراه شوهرش عبدالله‌بن عبدالأسد به حبشه هجرت كرد و از مهاجران نخستين بود.
- راوى روايات فراوان از مهاجرت به حبشه و روايات پيامبر (ص) ، فاطمۀ زهرا، امام على، امام مجتبى، امام حسين و امام سجاد: است كه اين روايات در كتب روايى فراوان‌اند؛ به عنوان نمونه، مى‌توان از شأن نزول آيۀ تطهير ياد كرد كه ماجراى خمسۀ طيّبه و قرارگرفتن ايشان تحت كساى نبوى است، كه خود نقلى مفصّل را مى‌طلبد.
- امانتدارى، از خصلت‌ها و ويژگى‌هاى برجستۀ او بود؛ چنان‌كه على (ع) وقتى تصميم گرفت در عراق اقامت كند، نامه‌ها و وصيت‌نامه‌هاى خود را به امّ سلمه سپرد تا آنگاه‌كه حسن‌بن‌على (عليهماالسلام) به مدينه برگشت، آن‌ها را به ايشان برگرداند. 2
آنگاه كه حسين‌بن‌على (عليهماالسلام) عازم عراق شد، نامه و وصيت خود را به امّ سلمه سپرد و فرمود: هرگاه بزرگترين فرزندم آمد و مطالبه كرد، به وى بسپار. پس از شهادت حسين‌بن‌على (عليهماالسلام) حضرت على‌بن الحسين (عليهماالسلام) به مدينه بازگشت. امّ سلمه سپرده‌ها را به ايشان بازگرداند. 3
- كفالت و سرپرستى حسنين (عليهماالسلام) نيز از مسؤوليت‌هاى مهم او بود؛ چنان‌كه در تربيت حسين بن على (عليهماالسلام) پس از شهادت حضرت زهرا (عليهاالسلام) ، علاقه و اصرارى عجيب داشت.
البته فضائل وى فراوان است كه در ضمن نوشتن، بيشتر معلوم و واضح خواهد شد.