18
عَنْ النَّبِيِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ (
وآله )
وَ سَلَّمَ - أَنَّهُ قَالَ: الضَّعِيفُ أَمِيرُ الرُّفْقَةِ، يُرِيدُ أَنَّ مَنْ ضَعُفَتْ دَوَابُّهُ كَانَ عَلَى الْقَوْمِ أَنْ يَسِيرُوا بِسَيْرِهِ» .
شهيد: «و أن يرفق بهم في السير على سير أضعفهم» .
شهيد اشارهاى به مستند اين رفتار والى حج كه در عبارت ماوردى آمده، نكرده است.
4. انتخاب بهترين راه
ماوردي: «أَنْ يَسْلُكَ بِهِمْ أَوْضَحَ الطُّرُقِ وَأَخْصَبَهَا، وَيَتَجَنَّبَ أَجدبَهَا وَأَوْعَرَهَا» .
شهيد: «و أن يسلك بهم أوضح الطرق و أخصبها و أسهلها مع الاختيار» .
ماوردى: امير الحاج وظيفه دارد حجاج را از شاهراه و پر نعمت و آباد ببرد و از جادۀ خشك و سنگلاخ بپرهيزد.
شهيد در اين مورد به نكتهاى توجه داده كه در كلام ماوردى نيست و آن اينكه چنين وظيفهاى در صورت اختيار بر عهدۀ اوست و الاّ در صورت اضطرار، چارهاى جز اين نيست كه حجاج از چنين مسيرى برده شوند.
5. تهيۀ تداركات سفر
ماوردي: «أَنْ يَرْتَادَ لَهُمْ الْمِيَاهَ إذَا انْقَطَعَتْ وَالْمَرَاعِيَ إذَا قَلَّتْ» .
شهيد: «و أن يرتاد لهم المياه و المراعي» .
به اين معنا كه در صورت كمبود آب و چراگاه لازم است آب و علوفهاى براى چهارپايان همراه داشته باشد.
6. تأمين امنيت سفر
ماوردي: «أَنْ يَحْرُسَهُمْ إذَا نَزَلُوا وَيَحُوطَهُمْ إذَا رَحَلُوا حَتَّى لاَ يَتَخَطَّفَهُمْ دَاعِرٌ وَ لاَ يَطْمَعَ فِيهِمْ مُتَلَصِّصٌ» .
شهيد: «و أن يحرسهم في سيرهم و نزولهم» .
ماوردى هدف از نگاهبانى در توقفگاهها و مسير راه را مراقبت از حملۀ راهزنان و دزدان قافله