25بنابراين، پرداختن به موضوع پيش‌گفته، لازم و ضرورى است، گرچه به دليل نپرداختن پيشينيان به آن، پر زحمت و زمان‌بر باشد.
اميد است پژوهشگران معاصر، كه پر تلاش‌اند و خوش فكر، بدان بپردازند و خلأهاى موجود را پر كرده، غبار نسيان از اين مهم بزدايند.
بديهى‌است، به دست آوردن نتيجه‌اى مفيد و ارزشمند، همّت افراد و گروه‌هايى را مى‌طلبد كه با حوصلۀ تمام، از لابلاى كتاب‌هاى تاريخ، تراجم و رجال، حديث، سفرنامه‌هاى حج، فهرست مخطوطات و. . .
مطالب مربوط را بيابند و در قالبى پسنديده و به صورت دائرةالمعارفى ماندگار عرضه كنند تا فرهنگنامه‌اى باشد كه علاوه بر پرداختن به ريز موضوعات، زمينه‌هاى پژوهش گسترده‌تر را براى اهل كار و تلاش فراهم آورد.
حضور برجستۀ دانشمندان شيعه در نيمۀ اول قرن يازدهم هجرى در مكۀ معظمه، از مسائل قابل توجهى است كه جا دارد، هرچند به‌طور فشرده و مختصر، بدان پرداخته شود.
چنين بر مى‌آيد كه در آن زمان، عالمان شيعۀ مهاجر ايرانى و لبنانى، در مكه حضورى چشم‌گير داشته‌اند و با آزادى نسبى، علاوه بر عبادت، مى‌توانستند به كار تعليم و تعلّم و تأليف و نسخه بردارى كتب مذهبى بپردازند و بازار علوم مذهبىِ شيعى را در مكه رونق دهند.
به تعبير علاّمه سيد حسن صدر، در آن روزگار، مكّۀ مكرّمه، منزل‌گاه علماى شيعه بوده است. 1شايد بتوان گفت كه حضور آزاد و فعال دانشمندان شيعه در مكه، در قرن يازدهم، در مقايسه با قرون ديگر اسلامى، يك استثنا است كه ديگر تكرار نشده است.
اكنون اين پرسش مطرح مى‌شود كه چه عامل يا عواملى سبب شده است كه در آن برهه از تاريخ، جمعى از علماى شيعه در مكه گردهم آيند و حوزۀ علوم دينىِ شيعى را تشكيل دهند؟ و در رونق فرهنگ شيعى بكوشند و در بازسازى كعبه، به سال 1040 ه. مشاركت كنند و دربارۀ آن تجديد بنا، دو كتاب به نام‌هاى: «مفرّحةالأنام في تأسيس بيت اللّٰه الحرام» و «أبنية الكعبه» بنگارند؟