7
ذٰلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعٰائِرَ اللّٰهِ فَإِنَّهٰا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ * لَكُمْ فِيهٰا مَنٰافِعُ إِلىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ مَحِلُّهٰا إِلَى الْبَيْتِ الْعَتِيقِ . حج: 32 و 33
در اينكه مقصود از «شعائراللّٰه» در آيۀ بالا چيست، مفسّران سه احتمال گفتهاند:
تمام معالم دين، خصوص مناسك حج يا خصوص دامهاى قربانى. 1
نكتۀ پيشگفته بر اساس احتمال دوم است. گفتنى است، در اين صورت معناى لَكُمْ فِيهٰا مَنٰافِعُ إِلىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى. . . اين است كه مناسك حج وسيلۀ كسب در آمد و تجارت براى شما مسلمانان است. 2
آمدن مشركان به مكه در مراسم سالانۀ حج، داراى رهآوردهاى اقتصادى براى مكيان؛ از جمله مسلمانان بود:
يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلاٰ يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرٰامَ بَعْدَ عٰامِهِمْ هٰذٰا وَ إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِهِ. . . . توبه: 28
ب - آثار معنوى
حج، سبب آمرزش گناهان، در صورت رعايت تقوا است:
وَ اذْكُرُوا اللّٰهَ فِي أَيّٰامٍ مَعْدُودٰاتٍ فَمَنْ تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلاٰ إِثْمَ عَلَيْهِ وَ مَنْ تَأَخَّرَ فَلاٰ إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقىٰ. . . . بقره: 203
امام صادق عليه السلام در بارۀ آيۀ بالا فرمود: حجگزار بر مىگردد بدون اينكه هيچ گناهى داشته باشد. 3
نيز نك: حج كامل - آثار حج كامل و فلسفۀ حج
آداب سفر حج
لزوم تهيۀ زاد و توشه (پوشاك، خوراك و. . .) براى سفر حج (و پرهيز از تحميل نيازمندىهاى خود بر گردۀ ديگران) :
و زاد وتوشهاى براى خود تهيه نمىكردند و از امكانات ديگران استفاده مى كردند و احياناً فكر مىكردند چون ميهمان خدا هستند، خداوند خود بدون واسطه