10آغاز آن در بر دارندۀ چيزى جز بيان يك حكم در بارۀ حج نيست. حاكى از آن است كه مخاطبان آن ممكن است چنين حكمى را انكار كرده يا در مورد آن توقف خواهند نمود، ودر واقع چنين امرى هم اتفاق افتاد؛ زيرا حج در ميان احكامى كه در اسلام تشريع شده، از زمان ابراهيم عليه السلام وجود داشته و آنان با آن مأنوس بودند و اسلام هم آن را به همان نحوى كه بود، تا اواخر زندگى پيامبر صلى الله عليه و آله امضا كرده بود و لذا پذيرش هرگونه تغييرى در مورد آن، براى‌شان آسان نبود و به همين دليل، (حج تمتّع) مورد انكار واقع شده و در جان بسيارى از آنان جاى نگرفته است. ¹

الگوهاى حج

ابراهيم واسماعيل واهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله الگوهاى مردم‌در حج وچگونگى انجام مناسك آن:

ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفٰاضَ النّٰاسُ. . . . بقره: 199

امام صادق عليه السلام فرمود: مراد از «النّٰاسُ» ابراهيم و اسماعيل عليهما السلام است و در روايت ديگر از امام حسين عليه السلام نقل شده كه فرمود: مراد از «النّٰاسُ» ما (ا هل‌بيت) هستيم. ²روشن است آنچه در اين دو روايت آمده، بيان كامل‌ترين مصاديق «النّٰاسُ» است.

امتيازطلبى در حج

امتيازطلبى قريش و هم‌پيمانانشان در حج:

ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفٰاضَ النّٰاسُ. . . . بقره: 199

عده‌اى از مفسّران گفته‌اند: اين آيه خطاب به قريش و هم‌پيمانان ايشان است كه معتقد بودند؛ چون اهل حرم و اهل‌اللّٰه هستند، نبايد از حرم خارج شوند ولذا وقوف به عرفات را ترك مى‌كردند! خداوند به آنان فرمان داد وقوف به عرفات را انجام دهند و مانند ساير مردم، از عرفات به‌سوى مشعر كوچ كنند و در انجام مناسك حج براى خود امتيازى قائل نشوند. ³

لغو هرگونه امتياز طلبى در حج:

ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفٰاضَ النّٰاسُ. . . . بقره: 199