15سپس به كلامى از ذوالنون مصرى اشاره مى‌كند كه گفته است: «گويى آن ندا هنوز در گوش من است» .
محيى‌الدين استدلال مى‌كند كه: اگر كودك در در عالم ذر، با خدايش پيمان مى‌بندد و به وحدانيت او ايمان مى‌آورد، پس در دوران بعد از پيمان و طفوليت، به طريق اولى قابليت انجام اعمال ايمانى را خواهد داشت.
گذشته از آيۀ شريفه، به حديث فطرت نيز استناد مى‌كند و مى‌گويد: فطرت اسلامى كودك دست نخورده و ناب است، لذا در اين دوران، حج او با صفاتر خواهد بود.
5 - حجّ طفلِ صغير، تمام‌تر و كامل‌تر از حجّ انسان كبير است؛ زيرا حجّ او بالفطرة است. بدين جهت او حج را بدون ارتكاب به معاصى انجام مى‌دهد، ولى انسان كبير چه بسا مرتكب گناه يا مكروهى نيز بشود. بنابراين، حجّ طفل معصومانه است، اما حجّ غيرطفل معصومانه نيست. 1استطاعت و نيابت در حج
يكى از شروط حج، استطاعت است. استطاعت يعنى توان و امكان رفتن به حج.
امكانات هر زمان، مطابق با اختصاصات آن زمان است؛ زمانى تمكّن مالى و صحّت جسمانى موجب استطاعت بود، ليكن در اين‌زمان، علاوه بر آن، امكانات كشورى و قراردادهاى اجتماعى، مانند: داشتن گذرنامه و ويزا و ده‌ها مسأله ديگر گاهى بر آن افزوده مى‌شود.
محيى‌الدين در معناى استطاعت، به دو قول اشاره كرده، سپس در اين مورد، به تفسير عرفانى پرداخته است؛ يك قول استطاعت را به «زاد و راحله» و قول ديگر تنها به «راحله» معنى كرده است.
وى در معناى راحله مى‌گويد:
راحله؛ خود اين جسم انسان است كه مركب روح لطيف خدادادى است. روح نيرو و توان انجام اعمال است و جسم وسيلۀ تحقّق آن. در واقع روح به واسطه جسم به انجام مناسك حج مى‌پردازد. بنابراين، آن‌كه راحله را شرط استطاعت داند، طبق اين تعريف هر انسان سالم و تندرستى استطاعت دارد كه به حج برود.