8اگر حج تمرين يك زندگى توحيدى است و اين زندگى بر مدار و محور خانۀ خدا انجام مىگيرد، تشبيه على عليه السلام به خانۀ خدا از اين زاويه بسيار حائز اهميت است. او نيز در زمان خويش محور و مدار اين زندگى توحيدى است.
اينكه رسول خدا صلى الله عليه و آله چنين جايگاهى را براى آن حضرت ترسيم مىكند، براى جلوگيرى از انحراف است.
براى آنكه امت اسلام بداند پس از رسول خدا - كه در رهبرىاش بين مسلمانان هيچ اختلافى وجود ندارد و اختلافات همگى به مسأله جانشينى آن حضرت مربوط مىشود و كيفيت ابلاغ جانشينى پيامبر نيز گواه بر اين مطلب مىباشد - برگرد كدام محور حركت كند، پيامبر چنين تعبيرِ بلندى را دربارۀ آن حضرت بيان مىكند. معمولاً در هر تشبيهى ميان مثال و مثل از جهات مختلف تشابه و سنخيت وجود دارد.
پيامبر از ميان همه تشابهات بين على عليه السلام و كعبه بر دو ويژگى تأكيد مىكند كه بسيار قابل تأمل است.
2 - امام كاظم عليه السلام از پدر بزرگوارش نقل مىكند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگام وصيت خطاب به على عليه السلام فرمود:
«فَاِنَّمٰا مَثَلُكَ فِي الأُمَّةِ مَثَلُ الكَعْبَةِ نَصَبَهٰااللّٰهُ عَلَماً وَاِنَّمٰا تُؤْتِي مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيق وَنَأي سَحِيقٍ وَلاٰ تَأتي وَاِنَّما اَنْتَ عَلَمُ الْهُدىٰ وَنُورُالدِّينِ وَهُوَ نُورُاللّٰهِ. . .» 1
«فقط مَثَل تو در ميان امت، مَثل كعبه است كه خداوند به عنوان عَلَم و پرچم، آن را نصب كرد و معين نمود و از هر درّۀ عميق و ناحيۀ دور دستى به سوى او مىشتابند و او به سوى آنها نمىرود؛ و تو (اى على!) پرچم هدايتى و نور و روشنايى دينى و آن نور خدا است. . .»
در اين بيان نبوى، كعبه پرچمى خوانده شده كه خداوند آن را به اهتزاز درآورده تا مردم از هر منطقه و ناحيهاى خود را تحت اين پرچم قرار دهند و به دنبال آن حركت كنند. اينكه خانۀ كعبه قبلۀ واحد مسلمانان است و اينكه همگان براى انجام اعمال و مناسك حج به سمت اين خانه حركت مىكنند، نشانگر آن است كه همۀ مسلمانان تحت يك پرچم قرار دارند. على عليه السلام در امّت اسلامى چنين موقعيتى را دارد. او پرچم هدايت همگان است. نور و روشنايى دين است. تشبيه در كلام پيامبر ايجاب مىكند كه امت