29
مبانى دينى «برائت از مشركان» (1)
سيد جواد ورعى
نوشتار حاضر، تحت عنوان «مبانى دينى برائت از مشركان» ، سعى دارد با جستجو در قرآن و سنّت معصومان عليهم السلام نصوص و ادلّه‌اى را كه مى‌تواند به نحوى مبنا و يا دليل و پشتوانه‌اى بر «اعلان انزجار و برائت از مشركان و مستكبران» باشد، ارائه نمايد. گرچه همۀ آيات و احاديثِ يادشده در متن، دلالت يكسانى بر مطلب ندارند، امّا همگى آنها و هريك به‌گونه‌اى (برخى به‌صورت صريح، برخى به صورت ظاهر و بعضى به عنوان مؤيد) ، به ضرورتِ اين «تكليف دينى و سياسى» راه مى‌برند.
متأسّفانه مجال پرداخت تفصيلى و جداگانه به مبانى سياسى اين بحث، پيش نيامد و تنها در لابلاى مباحث به اشاراتى بسنده شد (به مقدارى كه آيات و احاديث، يا قطعه‌هاى تاريخى از صدر اسلام، يا اقداماتى از سوى فقها، به‌گونۀ گذرا بدان رهنمون بودند) . شايسته است كه مبانى و نيز ضرورت‌هاى سياسى و اجتماعى «اعلان برائت از مشركان» نيز در فرصتى ديگر و به‌طور مستقل مورد بحث قرار گيرند.
در شرح و تفسير آيات، افزون بر تفاسير شيعه، به پاره‌اى از تفاسير دانشمندان اهل سنّت نيز مراجعه گرديده تا ديدگاه‌هاى آنان نيز در اين زمينه ارائه شود.
گرچه هيچ عالم اسلامى به قدر رهبر فقيد انقلاب اسلامى حضرت امام خمينى قدس سره به احياى نظرى و عملى اين اصل توحيدى نپرداخته است، امّا