16خود روشن سازد.
6 - پيام غدير خم
محور اصلى خطبه غدير، تبيين مسألۀ امامت و خلافت بعد از رحلت پيامبر خدا و در آيندۀ تاريخ بود. در بخشى از اين خطابه، با توجه به مسألۀ امامت و انحصار آن به على عليه السلام و فرزندانش عليهم السلام آمده است:
«هان اى مردم، من آن را به عنوان امامت و وراثت در دودمان خود تا روز قيامت به وديعه مى‌نهم. من آنچه را به ابلاغش مأمور بودم رساندم تا بر حاضر و غايب و آن‌كه شاهد بوده و يا نبوده و آن‌كس كه زاده شده يا آن‌كه زاده نشده تا قيام رستاخيز حجت باشد. پس حاضر به غايب برساند و پدر به پسر اعلام دارد تا هنگامى‌كه قيامت بپا شود.»
امامت و ولايت، زعامت بى‌قيد و شرط ظاهرى و باطنى مسلمانان است كه خداوند اين منصب را به افراد واجد شرايط رهبرى سپرد تا حيات معنوى ومادى امّت قوام گيرد. امامت و ولايت تنها راه مستقيم به سوى حق و معيار شناخت اسلام و عامل رهايى از چنگال سلطه‌گران غاصب است.
امامِ حق، تنها تكيه‌گاه مطمئنى است كه امت مى‌تواند زمام دين و دنياى خود را بدو بسپارد و حيات اخلاقى و نظام سياسى و اجتماعى خود را در پرتو آن به نحو مطلوب شكل دهد. بدون امام، جامعۀ اسلامى بى‌صاحب و سالار و بدون معلم و مربى است. امامت و ولايت علاوه بر جنبۀ معنوى، عرفانى، اخلاقى و فرهنگى، بعد سياسى و اجتماعى نيز دارد و حسن انتظام امور امت بدان وابسته است. چنانكه امام على بن موسى‌الرضا عليه السلام در حديث جامع و مفصّلى به ابعاد تأثير و نقش امام در سرنوشت اسلام و مصالح امت و جايگاه و شؤون ولى امر در اين مسأله پرداخته‌اند كه بخشى از آن چنين است:
«إنَّ الإمامةَ زِمامُ الدِّينِ ونظامُ المُسلمينَ وصلاحُ الدُّنيا و عِزُّ المُؤمنينَ. إنَّ الإمامةَ اُسُّ الإسلامِ النامي و فرعُهُ السّامي. بالإمامِ تمامُ الصلاةِ و الزكاةِ و الصيامِ و الحَجِّ و الجهادِ و توفير الفَيءِ و الصّدقاتِ و إمضاء الحدودِ و الأحكامِ و منع الثُغُورِ و الأَطرافِ» . 1
«امامت، زمامدارى دين و انتظام امور مسلمين و سامان بخش دنيا و عزت مؤمنان است. امامت، شالودۀ استوار اسلام و شاخۀ بلندپايۀ آن مى‌باشد.
تماميت و كمال نماز و زكات و روزه و حج و جهاد و فزونى غنائم و صدقات و