25
قوم ديگر مى‌شناسم ز اوليا
حجرالأسود
يكى از اعمال حُجاج به هنگام طواف، استلام (تماس) و تقبيل (بوسيدن) حجرالأسود است. در هر طوافى حاجى سعى مى‌كند كه خود را به حجرالأسود برساند و اگر به جهت ازدحام جمعيت نتواند به آن برسد به هنگام عبور از موازات آن به سويش نگاه كرده، اشاره‌اى مى‌كند، كه اين عمل به جاى استلام و تقبيل محسوب مى‌گردد.
از نظر عرفان حجرالأسود دست خدا در كعبه است و هنگامى‌كه حاجى خانۀ خدا را طواف مى‌كند در هر گردشى با رساندن خود به حجرالأسود و بوسيدن آن، با خدا بيعت مى‌كند. 2حضرت امام خمينى رحمه الله مى‌فرمايد:
«و در لمس «حجرالأسود» بيعت با خدا بنديد، كه با دشمنان او و رسولانش و صالحان و آزادگان دشمن باشيد و به اطاعت و بندگى آنان، هركه باشد و هرجا باشد - سرننهيد و خوف و زبونى را از دل بزداييد كه دشمنان خدا و در رأس آنان شيطان بزرگ زبونند» . 3كسى كه در خانۀ خدا حضور دارد، هر بار كه به دور خانۀ او مى‌گردد، يك‌بار حجرالأسود را لمس مى‌كند كه به منزلۀ دست خدا مى‌باشد در واقع دستش را در دست خدا نهاده و با او بيعت بسته است. در اين صورت بايد توجه كند كه او در محضر چه عظمتى و دستش را در دستان كه نهاده است. بايد ادب خاص اين جايگاه را، كه عرفا از آن به «ادب مع اللّٰه» تعبير