18بالوفيات» است. نام سفرنامۀ وى «الحقيقة و المجاز الى الحجاز» است. نسخۀ آن در كتابخانۀ عارف حكمت بوده و گويا نسخهاى هم در دارالكتب المصريه از آن موجود است.
120 - رحلة ابن جبير الأندلسى (528 - 607) . سفرنامۀ وى معروف بوده و بارها چاپ شده است.
121 - رحلة ابنرشيد، محمد بن عمر بن رشيد الاندلسى (657 - 721) . حمد الجاسر در سال 1402 شنيده كه شيخ محمد بن حبيب الخوجه مفتى بلاد تونس مشغول تصحيح اين كتاب است.
122 - رحلة العبدرى، محمد بن محمد على العبدرى. وى در سال 689 به سفر حج آمده.
اين كتاب به كوشش شيخ محمد الفاسى در سال 1388 در رباط چاپ شده است. عبدرى در كتابش گفته: اكثر سكان بدر ضعفاء و هم رفضة و كذلك اكثر اهل المدينة على ساكنها السلام. 1123 - مستفاد الرحلة و الاغتراب، قاسم بن يوسف بن على السبتى التجيبى (670-730) .
نسخۀ كاملى از اين سفرنامه شناخته نشده است. بخشى از آن را استاد عبدالحفيظ منصور در 557 صفحه چاپ كرده است. ناشر آن دارالعربية للكتابِ تونس است.
124 - مشاهداتى فى بلاد الحجاز، عبدالوهاب خضير، اين رساله چهل و نه صفحه در سال 1349 نوشته شده و گزارش اولين جشن تخت نشستن ملك عبدالعزيز را آورده است.
125 - فى المملكة الروحية للعالم الاسلامى، سفرنامه حج است كه در سال 1349 در 230 صفحه مصور نوشته شده و گويا در مدينه چاپ شده است.
126 - مرشد الحاج، عبدالوهاب مظهر، 1347، 103 صفحه.
127 - الارتسامات اللطاف فى خواطر الحاج الى أقدس مطاف، امير شكيب ارسلان (1286-1366) . اين سفرنامه سفر حج او در سال 1348 است كه در 304 صفحه چاپ شده و از بهترين سفرنامههاست.
128 - رحلة الحجاز، ابراهيم عبدالقادر المازنى (1308 - 1368) . سفر او در سال 1349 انجام شده و گزارش تخت نشينى ملك عبدالعزيز را آورده. اين اثر در سال 1930 در 166 صفحه چاپ شده است.
129 - سياحتى فى الحجاز، منسوب به غريب بن عجيب الهاشمى است. اين كتاب در 457 صفحه به سال 1915 در قاهره چاپ شده است.