34را آوردهاند، همچنين در روايت ديگرى سدير به نقل از امام باقر - ع - مىگويد:
از مكّه آغاز و به ما ختم كنيد. 1
اسماعيل بن مهران نيز از امام صادق - ع - نقل مىكند كه فرمود:
«هرگاه يكى از شما حج گزارد، حج خود را با زيارت ما به پايان ببرد؛ زيرا زيارت ما شرط تماميّت حج است» . 2
امام باقر - ع - نيز فرمود: «تمام الحج لقاء الإمام» ؛ «كامل شدن حج، ديدار با امام است» .
از اين روايات، و روايات ديگرى كه در اين زمينه رسيده، مىتوان فهميد: حج پيوندى عميق و ناگسستنى با ولايت داشته و در نتيجه اگر شروع سفر از مكّه و پايان آن مدينه و ديدار با پيامبر - ص - و ائمه معصوم - عليهمالسلام - و تجديد بيعت با آنان باشد بهتر است و چنين عملى حج را كامل مىكند. لذا شخصى از امام باقر - ع - سؤال كرد: [حج را] از مدينه آغاز كنم يا از مكّه؟ امام فرمودند:
«از مكه آغاز و به مدينه ختم كن، اين بهتر و افضل است» . 3
اين شيوه حج گزاردن، موجب خواهد شد تا اين فريضۀ الهى از يك عبادت خشك و بىروح خارج، و با الهامگيرى از رهنمودهاى رهبران الهى در تار و پود وجود انسان مسلمان اثر گذارد.
جابر مىگويد: پس از انجام مناسك حج، همراه با گروهى از حجگزاران محضر امام باقر - ع - شرفياب و موقع خداحافظى خواستار توصيهها و سفارشات آن حضرت شديم، فرمودند:
بايد قدرتمندان شما، ضعيفانتان را يارى دهند و ثروتمندانتان بر فقيران مهربانى كنند و هر يك از شما نسبت به برادر دينى خود خيرخواهى نمايد؛ آنگونه كه براى خود خير و خوبى را طلب مىكند، اسرار ما را پنهان