40داشت به دلايلى كه طرح آن اكنون مقدور نيست، امكان حفظ اين دستاوردها جداً مورد ترديد بود. و لذا حفظ و تثبيت دستاوردهاى گذشته، نخستين ويژگى حج امسال محسوب مىگردد.
ب: عدم هزينۀ سياسى از مجارى ديپلماتيك
سال گذشته تصميم قاطع بعثه رهبرى در زمينۀ برگزارى مراسم برائت، از طريق تماسهاى مكرر وزير محترم خارجه جناب آقاى دكتر ولايتى با مقامات عربستان سعودى، توجيه شد، ولى در سال جارى برگزارى اين مراسم هيچگونه هزينۀ سياسى از مجارى ديپلماتيك نداشت، به نظر مىرسد نظم دقيق حاكم بر اجراى برنامهها، نقش مهمى در اين موفقيت داشت.
در تاريخ 71/3/7 ده روز قبل از مراسم برائت، وزير حج عربستان به ملاقات من آمد و ضمن خير مقدم، پيام ملك فهد را - با اين تعبير كه: «ايشان خواهش دارد كه در مكه مراسمى نباشد، و اگر تصميم هست كه مراسمى برگزار شود، محدود به داخل بعثه باشد» - ابلاغ نمود، پس از گفتگوهاى بسيار، حرف آخر ما اين بود كه برنامههاى بعثه مانند سال گذشته انجام خواهد شد، مطمئن باشند كه چيز ديگرى نخواهد بود...
تقريباً يك هفته بعد از اين ملاقات، يعنى سه روز قبل از مراسم، وزير حج عربستان، رياست سازمان حج ايران را به دفتر خود دعوت كرد و پس از توصيههاى فراوان در زمينۀ عدم برگزارى مراسم برائت در فضاى باز، بالأخره در پايان تأكيد نمود: «در صورتى كه اصرار بر انجام مراسم داريد به حداقل قناعت كنيد.»
ج: اداى تكليف توأم با آرامش
«آرامش بدون انجام مسؤوليت» ممكن است ولى ارزش نيست، «اداى تكليف سياسىِ حج در اضطراب»، ارزش است ولى براى زائران خانۀ خدا، نه براى تشكيلاتى كه مسؤوليت هدايت مردم و برنامهريزى به عهدۀ آن است، انجام تكليف سياسى حج، توأم با آرامش، ارزش و توفيقى است كه خداوند نصيب گردانندگان امور كرد.
البته هنگام ورود اين جانب به مدينه - در تاريخ 71/3/1 - پليس ضد شورش عربستان با سپر و باتوم اطراف بعثۀ رهبرى و مردمى كه براى استقبال آمده بودند را محاصره و فضاى استقبال را ارعابآميز كرده بودند، كه در ديدار با وزير حج عربستان به ايشان گفتم:
چنين برخوردهايى در برنامههاى آينده، موجب حساسيت شركت كنندگان در برنامه و احياناً مشكلآفرين خواهد بود. آنهاهم عملاً