53 2. مرسله صدوق

«وَ اسْتَغْفَرَ رسول الله (ص) لِلْمُحَلِّقِينَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ لِلْمُقَصِّرِينَ مَرَّةً» . ¹

«پيامبر (ص) سه بار براى حلق كنندگان و يك بار براى تقصير كنندگان استغفار كرد.»

سند حديث: مرحوم صدوق براى اين روايت، سندى ذكر نكرده و از اين جهت مرسله و ضعيف بشمار مى رود.

وجه استدلال به مرسله

دلالت مرسله همانند صحيحۀ پيشين است و از استغفار پيامبر (ص) براى تقصير كنندگان جواز و كافى بودن آن همانند حلق كشف مى كند؛ ليكن استغفار براى حلق كنندگان به جهت تقدم و تكرار آن نشان مى د هد كه حلق افضل از تقصير است.

پاسخ:

الف: روشن نيست كه استغفار حضرت رسول (ص) براى حلق در حج بوده است يا عمره؟ و شايد با توجه به صحيحه معاويۀ بن عمار استغفار در عمره بوده است. ²

ب: به فرض دلالت آن بر تخيير، روشن نيست كه چه كسانى حلق يا تقصير انجام دهند حلق كنندگان صروره باشند يا نه.

3. حسنه يا صحيحۀ معاويۀ بن عمار:

«عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ الله (ع) قَالَ يَنْبَغِي لِلصَّرُورَةِ أَنْ يَحْلِقَ وَ إِنْ كَانَ قَدْ حَجَّ فَإِنْ شَاءَ قَصَّرَ وَ إِنْ شَاءَ حَلَقَ قَالَ وَ إِذَا لَبَّدَ شَعْرَهُ أَوْ عَقَصَهُ فَإِنَّ عَلَيْهِ الْحَلْقَ وَ لَيْسَ لَهُ التَّقْصِيرُ» .

4. صحيحه معاويةبن عمار:

«الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ الله (ع) قَالَ يَنْبَغِي لِلصَّرُورَةِ. . .» . ³

سند حديث : هر يك از اين روايت با هر دو سند، صحيحه است، به ويژه سند دوم، همانگونه كه