108آستان مبارك آن شهيد در 370 به دستور عضدالدوله ديلمى ساخته شد. در 914 شاه اسماعيل صفوى كه خود به زيارت اين آستان مشرف شده بود، به تجديد بناى آن پرداخت. در حال حاضر بارگاه اين شهيد، براى ساخت بارگاهى باشكوه، تخريب شده و مراحل ساخت بناى جديد بر اساس يك معمارى زيبا آغاز شده است. آقاى سعد عبدالامير نماينده خاص وقف شيعى در مزار حرّ درباره اين بنا نكات ذيل را بيان كرد:
- در سال 2006 ديوان شيعى تصميم به تجديد بناى مزار حرّ گرفت؛
- در سال 2010 بر اساس نقشه مصوب ديوان شيعى، طرح نوسازى بارگاه حرّ آغاز شد؛
- در حال حاضر 50% بنا انجام شده است؛
- مرحله بعد از حرم، ساخت صحن خارجى است.
9. مزار ابن فهد حلي
«شيخ احمد بن محمد بن فهد» (758 - 841) ، فقيه بزرگ اماميه است. وى خانه خود را به عنوان منزلگاه زائران وقف كرده بود و پس از مرگش او را در همان خانه به خاك سپردند. شاه عباس در 1033 ق باغ جنوب قبر ابن فهد را به صورت مسجدى درآورد و آن را كاشىكارى كرد و گنبدى روى قبر وى ساخت. قبر اين عالم شيعى، در غرب خيابان باب القبله صحن حسينى قرار دارد. امروزه در جوار مسجد و مدفن او حوزه علميه فعالى داير است.
10. كتابخانه حرم امام حسين (ع)
اين مكان به نام « مكتبه و دار مخطوطات الروضة الحسينيه المقدسه » معروف است و درب ورودى آن در سمت چپ راهرو باب قبله قرار دارد. وجود قفسه باز كتاب و فضاى مناسب براى مطالعه، از امتيازات اين كتابخانه است. اين محل نسبت به سالهاى قبل تغيير خاصى نداشته، جز آنكه در بازديد قبلى يك اتاق ويژه آثار مكتوب حسينى اختصاص داشت كه در اين سفر، ديگر وجود نداشت.
حضور دو ساعته در اين كتابخانه، به تورق و مطالعه چند كتاب سپرى شد. كتاب «كربلا فى الارشيف العثمانى» (1840 - 1876ق) برايم جالب بود. اين كتاب اثر «ويلك فايا» است كه از زبان تركى به عربى ترجمه و در سال 2008 منتشر شده است. چند نكته مندرج در اين كتاب قابل توجه بود از جمله:
- تعامل تجار ايرانى در نهايت اهميت است و در حسن رابطه ميان دولت عثمانى و ايران مؤثر است و اين امر به سفير تهران و والى بغداد گوشزد شده است.
- خانقين مهمترين نقطه مرزى براى آمد و شد زوار و تجار ايرانى است.
- «كوبر» در سفرنامه خود به حضور 200 هزار زائر از ايران و هند در كربلا اشاره مىكند.
- حاكمان عثمانى برنامههاى سختگيرانهاى اجرا كردهاند تا از تلاش حجاج براى خاكسپارى مردگانشان در اراضى مقدسه جلوگيرى كنند. نتيجه گفتوگوها با ايران اين شد كه شاه ايران به حجاج ايرانى دستور داده تا در بازگشت از حج، به كربلا نروند.
- مقررات جديدى كه دولت عثمانى براى ورود جنازه متوفيان از ايران به عتبات عاليات وضع كرده، سبب نزاع ميان دو دولت گشته است. دولت ايران از بالا رفتن قيمتها گله دارد.
- دولت عثمانى از ايرانيان مقيم كربلا پولى به عنوان «يويمة الدكاكين» مىگرفت و اين مقررى به نسبت ميزان سود هر كسبى متفاوت است كه سبب رنجش كسبه ايرانى شده بود. آنها در سال 1863م خواستار لغو آن شدند.
- شاه اسماعيل دوم در سال 1526ق دستور ساخت ضريح نقره قبر امام حسين (ع) را داد. همو دستور اصلاح قنات نجف را نيز صادر كرد.