1
[جلد يكم]
اذن دخول
جواد محدثى
موضوع «زيارت»، به عنوان يكى از آيين‌هاى مذهبى كه سابقه‌اى ديرين دارد و مورد سفارش فراوان اولياى دين است.
همراه خود يك سلسله اصطلاحات، آداب، سنن، اعلام و اشخاص، حوادث، ابزار و وسايل، معارف و مناسك خاص دارد كه دانستن آنها براى «زائر»، مفيد است.
گاهى برخى اصطلاحات و واژه‌ها، با آن‌كه بسيار رايج و مشهورند، اما سابقه‌اى ناشناخته دارند يا مردم از معنى و ريشۀ آنها اطلاع چندانى ندارند. ريشه‌يابى اين‌گونه الفاظ و اصطلاحات، مى‌تواند جالب باشد.
اذن دخول
اذن دخول به معناى اجازۀ ورود طلبيدن است.
ورود به مكان‌هاى خاصّ، آداب و رسومى دارد و داخل شدن به حرم‌هاى مطهّر و مكان‌هاى مقدّس دينى نيز از اين قاعده مستثنا نيست. آگاهى و رعايت اين مقرّرات و آداب، نشانۀ معرفت و ادب كسى است كه وارد جايى مى‌شود و از آن‌جا بازديد به عمل مى‌آورد و گوياى ادب و احترامى است كه براى صاحب يك خانه يا مسئول يك معبد و بارگاه يا شخصى كه در يك مرقد و حرم آرميده است، قائل هستيم.
قرآن كريم به عنوان يك توصيۀ اخلاقى مى‌فرمايد:
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! وارد خانه‌هايى غير از خانه‌هاى خودتان نشويد؛ مگر آن‌كه پيشتر خبردهيد و اعلام كنيد (و سر زده وارد نشويد) و به اهل آن خانه سلام دهيد.... اگر در آن خانه‌ها كسى را نيافتيد، وارد نشويد؛ مگر آن‌كه به شما «اذن» داده شود و اگر گفته شد «برگرديد»، برگرديد... . 1
اين آيه كه مسئلۀ خبر دادن و اذن و استيناس را هنگام ورود به خانۀ ديگران مطرح مى‌كند، به نوعى در بردارندۀ اذن دخول براى ورود به منزل ديگران است و به عنوان يك ادب اجتماعى به شمار مى‌رود.
وارد شدن به خانۀ پيامبر(صلى‌الله و عليه وآله)، به خاطر حرمت و جايگاهى كه هم خانه و هم صاحب خانه دارد، نيازمند اجازه گرفتن است. اين ورود، چه براى حضور در ضيافت و بر سر سفرۀ اطعام آن حضرت باشد و چه براى پرسيدن چيزى يا درخواست حاجتى، لازم است.
باز هم از قرآن بشنويم كه از ورود بدون اجازه به خانۀ پيامبر خدا(صلى‌الله و عليه وآله) نهى مى‌كند: