32است. در حرم ائمّه، هم بلندى فيزيكى و رفعت ساختمانى است، هم والايى مقام و بلندى جايگاه معنوى. از اين رو «عتبات عاليات» گفته مىشود و اغلب، مقصود از آن، حرمهاى مقدس امامان در سرزمين عراق است؛ مثل نجف، كربلا، كاظمين و سامراء، كه «اعتاب مقدسه» هم گفته مىشود. از آنجا كه از آداب اداى احترام به اولياى الهى، بوسيدن درگاه حرم آنان است، زيارت قبورشان را «عتبهبوسى» گويند.
عَتَبهبوسى
كنايه از تشرف به زيارت پيشوايان معصوم (عليهم السلام) است. «عَتَبه» به معناى درگاه و آستان است. يكى از آداب زيارت، بوسيدن درگاه حرم امامان است كه نشانۀ شكرگزارى به درگاه خداوند و احترام و ادب نسبت به صاحب مزار است. نه تنها نسبت به ائمه، در مورد هر يك از شخصيتها و بزرگان هم هنگام زيارت و ديدار، بوسه زدن بر درگاه، علامت احترام و تواضع بوده است. در سرودههاى عالمان عارف در مورد زيارت حرمها نيز به عتبهبوسى اشاراتى شده است.
شهيد اول، يكى از آداب زيارت را بوسيدن درگاه دانسته، ولى مىافزايد كه دليل و مستندى بر استحباب شرعى آن نداريم؛ ولى سجود براى خدا و به عنوان شكر الهى بر توفيق زيارت، مانعى ندارد. 1البته بايد توجه داشت كه بوسيدن زمين و درگاه حرمها براى اداى شكر و احترام، به عنوان سجده بر امام تلقّى نشود و بهانهاى به دست مخالفان نيفتد كه بگويند شيعيان در پيشگاه امامان خود سجده مىكنند، در حالى كه سجده بر غيرخدا جايز نيست. مىدانيم كه عتبهبوسى به شكرانۀ توفيق زيارت، غير از سجده به يك انسان است. صورت نهادن بر زمين، يا بوسه بر آستان زدن، نهايت ادب و ارادات و محبت نسبت به يكى از اولياى مقرّب درگاه خداوند است و هيچ ربطى به شرك و سجود به غير خدا ندارد كه وهّابيان تبليغ مىكنند.
عزادارى
سوگوارى بر مظلوميت اهلبيت (عليهم السلام) ، مستحب است و زمينهاى براى احياى ياد آنان و ذكر