19گشود و فرمود: اى ابن‌عباس! اين صحيفه‌اى است كه رسول خدا (ص) بر من املا كرد و من با دستانم نوشتم. طبرانى در «المعجم الاوسط» و دارقطنى در سنن روايت مى‌كنند كه مالك اشتر از توفيق ديدن اين كتاب اين‌گونه سخن گفته است: «دخلتُ على على بن ابى‌طالب فقلت يا اميرالمؤمنين إنا إذا خرجنا من عندك سمعنا احاديث . . .» ؛ روزى خدمت امام على (ع) رسيدم و عرض كردم: يا اميرالمؤمنين! وقتى در محضر شما نيستم، بعضى احاديث را از قول شما نقل مى‌كنند كه ما از خودتان نشنيده‌ايم. آيا پيامبر به غير قرآن كتاب ديگرى نزد شما به وديعه نهاده‌اند؟ امام فرمود: نه، مگر همين صحيفه را. سپس به كنيزشان دستور دادند تا صحيفه را آورد؛ ديدم. . . . 1
ائمه (عليهم السلام) اين كتاب را به برخى ياران خاصشان نشان داده‌اند؛ مثلاً زُراره اين كتاب را مطالعه كرده است. از احاديث استفاده مى‌كنيم كه وى صحيف فرائض را كه به خط اميرالمؤمنين (ع) است، مشاهده كرد. 2ابوبصير هم مشمول اين عنايت شد؛ آن‌جا كه از اين توفيق خبر مى‌دهد و مى‌گويد: « أخرج إلينا ابوجعفر (ع) صحيفة فيها الحلال و الحلام و الفرائض، قلت: ما هذه؟ قال: هذه املاها رسول الله (ص) وخط على (ع) بيده، إلى أن قال: هى الجامعة أو من الجامعة » ؛ امام باقر (ع) صحيفه‌اى بر من گشود كه در آن حلال و حرام و واجبات بود. از امام پرسيدم: اين چيست؟ فرمود: اين املاى پيامبر است كه با دست‌خط على (ع) نگارش يافته. . . همانا جامعه است، يا بخشى از آن جامعه است. 3