25نگارش آثار متعدد و فراوان در مباحث كلامى و به ويژه «تجريد الاعتقاد» و شرح آن «كشف المراد» علم كلام نه فقط در اين مدرسه، بلكه در كل تفكر شيعى به اوج خود رسيد.
3. دوران افول: با درگذشت علامه حلى و عهده‌دار شدن زعامت توسط فخر المحققين (778 ق) مباحث كلامى كم‌رنگ شد و سپس در پى عوامل ديگر، كل مدرسه حله به افول گراييد و زميه انتقال آن به مراكز علمى ديگر فراهم شد.
د. شخصيت‌ها
هرچند هنگام بحث از تفكر كلامى مدرسه حله، نام علامه حلى تداعى مى‌كند، اما نبايد از نقش مستقيم ديگر دانشمندان اين مدرسه در عرصه مباحث فكرى و كلامى و ايجاد ويژگى‌ها و امتيازات قابل توجه آن غفلت ورزيد. قطعاً ابن‌ادريس على‌رغم جنبه فقهى‌اش يا ابن طاووس (665 ق) كه با كلام و متكلمان ميانه‌اى ندارد 1و محقق حلى كه نقش‌آفرينى او در فقه موجب به حاشيه رفتن جايگاه كلامى او شده است 2و همچنين دو متكلم مهاجر به حله، يعنى ابن ميثم بحرانى كه مقيم حله شد 3و سديد الدين حمصى رازى كه دو سال در آنجا به تدريس كلام و اعتقادات پرداخت، 4در شكوفايى و رشد مدرسه نقش‌آفرين بوده‌اند.
ابن ادريس حلى، محقق حلى، ابن طاووس، على بن عيسى اربلى، ابن بطريق يحيى بن الحسن (523 - 600ق) ، خواجه نصير طوسى، 5كمال الدين ابن ميثم بحرانى، 6علامه حلى و فخر المحققين (771 ق) از مهم‌ترين شخصيت‌هاى اين مدرسه‌اند.
ه. خدمات و حسنات
اين مدرسه به ويژه با عنايت به دو شخصيت محورى آن، يعنى خواجه نصير طوسى و علامه حلى، خدمات و حسنات چشم‌گيرى به تفكر شيعه ارائه كرده است.
1. تأسيس كلام فلسفى
رويكرد فلسفى به مباحث كلامى به معناى استناد و استفاده از مبانى و مبادى فلسفى در اثبات، تبيين و دفاع از گزاره‌هاى دينى در اين مدرسه آغاز شده است. 7ابن ميثم بحرانى به صورت محدود در تبيين برخى از مباحث عقيدتى، از قواعد و مبادى فلسفى استفاده كرده