65

سال شمار توسعه حرم حسينى

اطلاعات مربوط به اصلاحات انجام گرفته و بناهاى اضافه شده از زمان شهادت امام حسين (ع) تاكنون، در ليست زير آمده است. در اين ليست، تاريخ انجام هر تغيير به صورت ميلادى و هجرى آورده شده است1.

10 محرم 61 / 1 اكتبر 680 م: امام حسين (ع) در كربلا به شهادت رسيد.

65 ه / 18 اوت 684 م: مختار بن أبى عبيده ثقفى به دور قبر امام مسجدى بنا كرد كه دو در داشت و بر فراز ديوارهاى آن، گنبدى از آجر و گچ ساخت.

132 ه / 3 اوت 749 م: در دوران ابوالعباس سفاح (اولين خليفه عباسى) ، در كنار مرقد امام (ع) سايبانى بنا شد.

146 / 21 مارس 763 م: در زمان ابى جعفر منصور، اين سايبان ويران شد.

158 ه / 11 نوامبر 774 م: در دوران مهدى اين سايبان از نو بنا شد.

171 ه / 22 ژوئن 787 م: در عهد هارون‌الرشيد اين سايبان ويران و درخت سدرى هم كه در نزديكى آن بود، بريده و ساختمان گنبد هم تخريب شد.

193 ه / 25 اكتبر 808 م: در دوران امين، ساختمان حرم تجديد بنا شد.

236 ه / 15 ژوئيه 850 م: متوكل عباسى مرقد امام را ويران كرد و زمين آن را شخم زد.

247 ه / 17 مارس 861 م: به فرمان منتصر عباسى بناى حرم بازسازى و براى راهنمايى مردم ستونى در كنارش ساخته شد. از آن به بعد علويان و پيشاپيش همه، «سيد ابراهيم مجاب» به زيارت امام حسين (ع) آمدند و در جوار مرقد او سكونت گزيدند.

273 ه / 8 ژوئن 886 م: بنايى را كه منتصر عباسى ساخته بود، رو به ويرانى نهاد و به همين سبب «محمد بن محمد بن زيد» كه در طبرستان قيام كرده بود، به بازسازى آن پرداخت.

280 / 23 مارس 893 م: «داعى علوى» گنبدى براى قبر ساخت كه دو در داشت. وى همچنين دو سايبان در اطراف آن ساخت و پيرامون آنها ديوارى بنا كرد.

367 ه / 29 اوت 977 م: عضدالدوله بويهى گنبدى با چند رواق و ضريحى از عاج ساخت و پيرامون حرم نيز خانه‌هايى بنا كرد و حصارى دور شهر كشيد. در همين دوره «عمران بن شاهين» مسجدى متصل به رواق بنا كرد.

407 ه / 10 ژوئن 1016 م: به سبب افتادن شمع‌ها بر روى فرش‌ها، حرم در آتش سوخت و سپس «حسن بن فضل وزير» به تجديد بناى آن پرداخت.

479 ه / 1086 م: «ملك شاه» مرقد امام را زيارت كرد و فرمان داد تا ديوار پيرامون حرم را نوسازى كنند.

620 ه / 4 فوريه 1223 م: «ناصر لدين الله» عباسى ضريحى براى مرقد امام ساخت.

767 ه / 8 سپتامبر 1365 م: «سلطان اويس بن حسن جلايرى» گنبد داخلى را ساخت و صحنى محصور به چند ديوار به دور مضجع امام بنا كرد.

786 ه / فوريه 1384 م: «سلطان احمد بن اويس» دو گلدسته بنا كرد و اين گلدسته ها را به طلا آذين نمود و صحن حرم را توسعه داد.

914 ه / 1508 م: شاه اسماعيل صفوى بغداد را فتح كرد و به زيارت امام حسين (ع) رفت و فرمان داد تا حاشيه‌هاى ضريح را تذهيب كنند. او همچنين دوازده شمعدان طلا به حرم هديه كرد.

920 ه / 1514 م: شاه اسماعيل صفوى به زيارت كربلا آمد و صندوقى از چوب ساج براى ضريح ساخت.

932 ه / 1526 م: شاه اسماعيل دوم صفوى ضريح مشبك زيبايى را كه از نقره ساخته شده بود، به مرقد امام هديه كرد تا بر روى قبر قرار دهند.