20قتل شوند و از صلح طفره روند:

فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقٰاتِلُوكُمْ وَ أَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ . ¹در اين حال دو آيه در قرآن جلب نظر مى‌كند كه به نظرِ نخست، فرمان قتال است؛ بى‌آن‌كه مسلمانان در معرض كشتار قرار گرفته باشند. در سورۀ توبه آيۀ 123 مى‌خوانيم:

يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قٰاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفّٰارِ وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللّٰهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ .

اولاً معناى «غلظه» در جزء وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً اين نيست كه پيامبر صلى الله عليه و آله يا مسلمانان به گفتۀ صاحب الميزان:

با كافران، خشونت و سنگدلى و بداخلاقى و قساوت قلب و جفا و بى‌مهرى نشان دهند؛ زيرا اين معنا با... دين اسلام سازگار نيست و تعاليم اسلامى همۀ اين رفتارها را مورد مذمّت و تقبيح قرار داده و آيات مربوط به جهاد هم از هر تعدّى و ظلم و جفايى نهى كرده است. ²با اين شرطها چگونه مى‌توان از آيۀ مذكور اين برداشت را كرد كه مسلمانان مى‌توانند بدون دعوت و مذاكرۀ حكيمانه و موعظۀ نيكوى دشمن، بى‌آن‌كه مورد تهاجم و كشتار قرار گيرند، به قتال كافران مبادرت ورزند. مرحوم علاّمه، ذيل همين آيۀ شاهد را، سيرۀ پيامبر دانسته است. ³ما در اين كتاب، بعضى از اين شاهدها را مورد بررسى قرار داده‌ايم.

آيۀ ديگرى كه در وهلۀ اوّل به نظر مى‌رسد متضمّنِ فرمان قتال حتّى در صورتى است كه مسلمانان در معرض كشتار قرار نگرفته باشند، اين است:

وَ قٰاتِلُوهُمْ حَتّٰى لاٰ تَكُونَ فِتْنَةٌ ⁴ .