52وى اطرافيان مسلم را در صورت پراكنده گرديدن از اطرافش، به افزايش ميزان عطا تشويق و در غير اينصورت به قطع آن تهديد نمود. او با همين شيوه، لشكر قابل توجهى را رهسپار كربلا كرد تا با امام حسين (ع) بجنگند21.
در روز عاشورا وقتى امام (ع) خواست در بياناتى، حقايقى را بيان كند و با سپاه دشمن اتمام حجّت نمايد، اين افراد با سر و صدا و غوغا سعى مىكردند از بيانات حضرت جلوگيرى كنند. سرانجام حضرت اباعبدالله رشته كلام را به دست گرفت و خطاب به آن دنيازدگان فرمود: شما از روى عصيان به سخنان من گوش نمىدهيد (و بايد همچنين باشد) ؛ زيرا آنچه را كه به شما دادهاند، از مال حرام بوده و شكمهايتان از حرام انباشته گرديده و اين امر بر قلبهاى شما مهر زده است22.
امتيازات كوفه در روايات
كوفه را «برج اسلام» (قبة الاسلام) و مردمش را «اهل الاسلام» وصف نمودهاند و دربارۀ سلحشوران اين شهر گفتهاند: نيزۀ خدا، ذخيرۀ ايمان و جمجمه عرب هستند كه سنگر مرزى را حفاظت كرده و ديگر مسلمانان را تقويت مىنمايند23.
حضرت على (ع) فرموده است:
مكه حرم الله، المدينة حرم رسول الله و الكوفه حرمي لا يريدها جبار بحادثه الّا الله؛
مكه حرم خداوند، مدينه حرم نبى اكرم و كوفه حرم من است24. هيچ ستمگر جبارى اراده بدى دربارهاش نمىكند، مگر اينكه خداوند متعال هلاكش مىنمايد. و نيز آن امام پارسايان مىفرمايند: اى كوفه! تو را مىبينم كه همچون چرم عكاظى كشيده مىشوى و از حوادث زمانه پايمال مىگردى و به انواع بلايا و مصايب گرفتار مىشوى و من مىدانم كه هيچ ظالمى به تو جفا نمىكند، مگر آن كه خداوند او را به بلايى گرفتار كند يا كشندهاى را بر وى مسلّط نمايد25.
از آن حضرت نقل شده كه فرمودهاند:
كوفه، شهر ما، محل اقامت ما و پايگاه شيعيان ماست.
امام صادق (ع) نيز مىفرمايد:
سرزمين كوفه به ما علاقه دارد و ما هم آن را دوست مىداريم؛ سپس چنين دعا كردند: خدايا! بدخواه و دشمن كوفه را به مجازات برسان26.
اميرمؤمنان در تفسير آيه «و آويناها الي ربوه ذات قرار و معين» 27 فرمودهاند: منظور از «ربوه» شهر كوفه، «قرار» مسجد آن و «معين» رودخانه فرات مىباشد.
«موسى بن بكره» از امام كاظم (ع) و آن حضرت از پدرانش روايت نموده كه رسول اكرم (ص) فرمودند:
خداوند از ميان شهرها، چهار شهر را برگزيد و افزود: «والتين و الزيتون و طور سنين و هذا البلد الامين» 28. منظور از «تين» مدينه، «زيتون» بيت المقدس، «طور سنين» كوفه و «بلد امين» مكه مىباشد29.
اميرمومنان (ع) كوفه را اينگونه خطاب قرار دادهاند:
اى كوفه! چقدر پاكيزهاى و بوى خوش دارى، ولى بسيارى از اهل تو خبيثند؛ آن كس كه از تو خارج شود، همراه گناهان بيرون مىآيد و آن كه بر تو وارد گردد، به همت رحمت وارد مىشود30.
به روايت «سيد بن طاووس» امام صادق (ع) كوفه را باغى از باغهاى بهشت معرفى كردهاند و در پاسخ مردى كه پرسيده بود كجا منزل تهيه كند، فرموده بودند:
بر تو باد كه به عراق بروى و در كوفه ساكن شوى؛ زيرا از چهار سوى آن تا چهار فرسخ داراى بركت است31.
به فرمودۀ امام ششم، از فضايل كوفه اين است كه يك درهم صدقه در اين شهر، با صد درهم صدقه در نقاط ديگر برابرى دارد و يك ركعت نماز در آن، معادل يكصد ركعت نماز مىباشد32.
مسجد بزرگ كوفه
امام باقر (ع) فرمودهاند:
كوفه سرزمين پاكيزهاى است كه در آن مقابر پيامبران مرسل و غير مرسل قرار دارد. فرستادگان الهى در آن منزل داشتند و در اين مكان، آن بزرگان خداوند را عبادت كردهاند.
از برخى روايات چنين برمىآيد كه هفتاد پيامبر در مسجد كوفه نماز خواندهاند. در مسجد كوفه، از تنور نوح آب فوران كرد و در كنار پنجمين ستون مسجد حضرت ابراهيم (ع) نماز خواند. عصاى موسى، انگشتر سليمان و بوته كدوى سبز شده براى يونس نبى در مسجد كوفه بوده است. گويند حضرت ادريس در محل كنونى مسجد سهله، عبادت و خياطى مىكرده است33.