33
باب بيست و هفتم:خاندان اسماعيل عليه السلام
هاجر، مادر حضرت اسماعيل عليهما السلام
ابن‌هشام پس از ذكر محل قبر هاجر و فرزندش اسماعيل در حجر، كنار كعبه مى‌نويسد: نام مادر اسماعيل را دوگونه تلفظ مى‌كنند؛ هاجر و آجر؛ و بدين ترتيب «الف» را به «هاء» تبديل مى‌كند، همچنان كه مى‌گويند «هراق الماء»، به جاى «اراق الماء». وى سپس مى‌افزايد: هاجر از اهل مصر بوده است. عبداللّٰه بن وهب از عبداللّٰه بن لهيعه، از عمر، خدمتكار غُفْرَهْ، نقل كرده كه رسول‌اللّٰه صلّى اللّٰه عليه [ وآله] وسلم فرمود: خدا را، خدا را در نظر بگيريد دربارۀ اهل ذمّه و سياه‌پوستان و مجعّدان سرزمين‌هاى سياه‌پوست نشين كه آنها با ما داراى خويشاوندى نسبى و سببى هستند. عمر خدمتكار غُفْرَهْ مى‌گويد: نسب ايشان آن است كه مادر اسماعيل پيامبر از ميان ايشان است و خويشاوندى سببى آنها اين است كه اسماعيل از آنها زن اختيار كرد. ابن‌لهيعه مى‌گويد: هاجر مادر اسماعيل و مادر عرب است كه از روستايى قبل از شهر «فَرَما» در مصر 1 بوده است. 2