10بگيرند مگر آن كه وصيت كرده باشد كه مخارج حجّ از ثلث پرداخت شود و در اين صورت عمل به آن بر وصاياى مستحب مقدم است. و اگر ثلث براى انجام آن كافى نباشد، كمبود آن از اصل مال برداشت مىشود.
مسأله 44 در مواردى كه نيابت واجب است بايد فوراً مبادرت به انجام آن شود اعمّ از اين كه نيابت از طرف انسان زنده باشد يا ميّت.
مسأله 45 واجب نيست انسان زنده از بلد نايب بگيرد و اگر از ميقات نايب بگيرد كافى است. و هم چنين كسى كه از دنيا رفته و حجّ بر او مستقر شده، حجّ ميقاتى براى او كفايت مىكند. ولى اگر نايب گرفتن فقط از وطن ميّت و يا شهر ديگرى امكان پذير است، واجب است ورثه آن را انجام دهند و مخارج آن از اصل دارايى ميّت خارج مىشود. و در صورتى كه وصيّت به حجّ بلدى كرده باشد بايد به وصيت او عمل كنند و هزينه ما زاد بر اجرت ميقاتى از ثلث محاسبه مىشود.
مسأله 46 اگر كسى وصيت كند كه براى او حجّ مستحبى به جا آورند، هزينه آن از ثلث برداشته مىشود.
مسأله 47 هر گاه ورثه يا وصى بدانند كه حجّ بر ميّت مستقر شده و شك در اداء آن داشته باشند، واجب است از طرف او حج به جا آورند. ولى اگر علم به استقرار حجّ نداشته باشند و ميّت هم وصيّت نكرده باشد، چيزى بر آنان واجب نيست.
شرايط نايب
شرايطى كه در نايب معتبر است عبارتند از:
1 بلوغ بنا بر احتياط واجب، پس نيابت غير بالغ در حج كفايت از حَجّة الاسلام و بلكه مطلق حج واجب نمىكند.
2 عقل، بنا بر اين نيابت مجنون اعم از دائمى و ادوارى، در صورتى كه عمل را در حالت جنون انجام دهد صحيح نيست.
3 ايمان، پس نيابت غير مؤمن كفايت نمىكند.
4 آگاهى از احكام و مناسك حج به طورى كه بتواند مناسك حج را هر چند با راهنمايى ديگران انجام دهد.
5 ذمّه نايب مشغول به حج واجبى در آن سال نباشد.
6 معذور در ترك بعضى از افعال حج نباشد. توضيح اين شرط و احكام مترتب بر آن هنگام بيان اعمال حج خواهد آمد.
مسأله 48 براى اكتفا به حج نيابتى بايد اطمينان حاصل شود كه نايب حج را از طرف منوب عنه انجام داده است، ولى