11بعد از آن كه احراز شد نايب حج را به جا آورده، كسب اطمينان به صحّت عمل نايب لازم نيست، بلكه بايد عمل او را حمل بر صحّت نمود.
شرايط منوب عنه
در منوب عنه چند شرط معتبر است:
1 اسلام، پس انجام حج به نيابت از كافر صحيح نيست.
2 در حج واجب شرط است منوب عنه فوت شده باشد و يا اگر زنده است بر اثر پيرى يا بيمارى نتواند خودش حج را به جا آورد يا براى او حرج و مشقّت داشته باشد و اميدى هم به قدرت پيدا كردن بر انجام حج بدون مشقّت هر چند در سالهاى آينده نداشته باشد، ولى در حج مستحبى نيابت از ديگرى بطور مطلق جايز است.
مسايل نيابت در حج
مسأله 49 همجنس بودن نايب و منوب عنه شرط نيست، بنا بر اين زن مى‌تواند نايب مرد و مرد مى‌تواند نايب زن شود.
مسأله 50 نيابت صروره يعنى كسى كه تا كنون حج به جا نياورده از صروره و غير صروره جايز است اعم از آن كه نايب يا منوب عنه مرد باشد يا زن.
مسأله 51 عقل و بلوغ در منوب عنه شرط نيست.
مسأله 52 قصد نيابت و تعيين منوب عنه و لو به صورت اجمالى، در حج نيابى شرط است ولى لازم نيست نايب نام منوب عنه را ذكر كند.
مسأله 53 اجير كردن كسى كه وظيفه او به خاطر كمى وقت عدول به حجّ افراد است صحيح نيست. بلى، اگر او را در وسعت وقت اجير كنند و بعد، وقت تنگ شود، بر نائب واجب است عدول كند و عمل او از حج تمتع كفايت مى‌نمايد و مستحق دريافت اجرت نيز هست.
مسأله 54 هر گاه نائب پس از احرام و ورود به حرم بميرد، از حج منوب عنه كفايت مى‌كند. ولى اگر بعد از محرم شدن و قبل از ورود به حرم بميرد، بنا بر احتياط واجب مجزى نيست، چه نائب عمل را مجانى و تبرّعى انجام دهد يا اجير شود. و فرقى نيست بين اين كه نيابت او از حَجّة الاسلام باشد يا حج واجب ديگر.
مسأله 55 اگر اجرت در برابر بريء الذّمه شدن منوب عنه باشد و اجير بعد از محرم شدن و دخول در حرم بميرد، چون