20دين و تلاشهاى آنان در راه اعتلاى انسانيت و اجراى دستورات خداوند صادر شده است. ابنقيم جوزى، شاگرد ابنتيميه حرّانى مىگويد:
نتيجه و عاقبت صبر هاجَر و فرزندش در دورى و غربت از وطن و تسليم در برابر پروردگار نسبت به ذبح فرزندش، اين بود كه آثار ايشان و محلّ قدمهاىشان جزئى از مناسك مؤمنين و صدقه جاريهاى براى ايشان تا قيامت قرار داده شود و اين سنّت پروردگار است نسبت به كسى كه مىخواهد از ميان خلقش او را بالا ببرد. 1
خداوند متعال تمام اينها را تذكّرى براى بشريت در طول تاريخ قرار داده است تا فداكارى و تلاش انسان در جهت كمال و پيشرفت معنوى را فرا بگيرد. از على بن جعفر نقل شده است كه از برادر بزرگوارش امام موسى بن جعفر (ع) پرسيد: چرا رمى جمرات جزء مناسك حج قرار داده شده؟ امام فرمودند: «ابليس كه براى ابراهيم (ع) تمثّل پيدا كرد، حضرت به طرف او سنگ پرتاب كرد و اين سنّتى دائمى در حجّ شد» . 2
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: «ابراهيم (ع) زمانى كه اسماعيل را در مكّه گذاشت، پس از مدّتى تشنه شد؛ مادرش به دنبال آب فاصله بين صفا و مروه را هفت مرتبه رفت و برگشت و خداوند آن را به شكل سنّتى در حجّ قرار داد» . 3
مسلمانان و جاودانگى شخصيتهاى اسلامى
مسلمانان در طول تاريخ اسلام، به زنده نگه داشتن ياد و خاطره شخصيتهاى دينىشان اصرار داشتند؛ گاهى با نوشتن و جمعآورى سيره ايشان، گاهى با زنده نگه داشتن مواليد و وفايت ايشان و گاه با تبديل خانههاى شخصىشان به موزه و گاهى با ساخت و ترميم قبورشان و ساختن بنا بر روى آن و زيارت آنها.
اولين و مهمترين مرقد مورد توجّه در اسلام، مرقد رسول اكرم (ص) بود كه مسلمانان در زيارت آن مرقد شريف، رمز عظمت خويش و سرّ مجدشان و منشأ شوكتشان و منبع عزتشان را جستوجو مىكنند. حتى آنان خانهاى را كه پيامبر اكرم (ص) در شهر مكّه در آن به دنيا آمده بود را مقدس شمرده و به آن توجه ويژه دارند. همينطور محلّى كه براى اوّلين بار بر پيامبر اكرم (ص) وحى فرستاده شد و ايشان به رسالت برگزيده شد، يعنى غار حرا را گرامى