متن کتاب فرهنگ زیارت: فصلنامه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی - جلد 18 - صفحه 73

(5 تا 189)

73مغيره از دوران پيامبر (ص) به على (ع) بغض مى‌ورزيد ¹و در ماجراى سقيفه از كسانى بود كه در جلوگيرى از بيعت با على (ع) و استقرار امر خلافت در دست ابوبكر، نقش فعالى داشت. ²او از كسانى بود كه در پى عمر و گروهى بر در خانه فاطمه (عليها السلام) آمد ³و به دستور عمر در را به شكم زهرا (عليها السلام) زد؛ چنان كه محسن را سقط كرد و آن‌گاه على (ع) را به مسجد بردند. ⁴

مغيره ثقفى يكى از چهره‌هاى تاثيرگذار و در سايۀ خلفاى سه گانه و معاويه بود و در دو مقطع بر كوفه حكم راند. او همپاى ارادت به خلفا و تلاش در تثبيت قدرت آنان، در نقطه مقابل اميرمومنان (ع) جاى داشت در فتنه‌انگيزى و ستم‌گرى در دوران خلافت اميرمومنان (ع) نقشى محورى ايفا نمود. مغيره همكارى ويژه‌اى با معاويه داشت و ضمن تصدى امارت كوفه در سال 41 قمرى تا پايان عمر دستيار معاويه بود. زندگى مغيره را در سه دوره به اختصار بررسى مى‌كنيم:

در خدمت خليفه دوم

مغيره در دورۀ خلافت عمر به دليل توجه خليفه، به مناصب حكومتى دست يافت و نخستين كسى بود كه لقب اميرامومنين را در زمان خلافت عمر به كار برد. ⁵او نخستين كسى است كه در اسلام رشوه داده است. او به غلام عمر رشوه داد؛ تا بتواند در زمانى كه هيچ كس نتوانسته بر عمر وارد شود، با او ملاقات كند. ⁶مغيره در جنگ‌هاى شام حضور داشت و يك چشم خود را در جنگ يرموك (در سال 15هجرى) از دست داد. ⁷مغيره ثقفى در دورۀ خليفه دوم، با تصدى امارت بر بصره، پس از دو سال، ⁸به دليل فسق و رابطۀ نامشروع ⁹با زنى به نام ام جميل، عزل شد؛ اما مجازات و حد او اجرا نشد و خليفه، شهود وى را مجازات كرد ¹⁰و در يك تصميم تعجب برانگيز، امارت كوفه را به مغيره واگذار كرد. اين اتفاق براى همگان حيرت‌آور بود و در ادبيات جارى مردم نيز از آن ياد مى‌شد. به گزارش محمدبن سيرين،

1) . «كان المغيرة بن شعبه يبغض عليا (ع) منذ ايام رسول الله (ص) و تاكدت بغضته الى ايام ابى بكر و عمر و عثمان») . (شرح نهج البلاغه، ج16، ص 101) .

2) . تاريخ يعقوبى، ج1، ص 524؛ ابن قتيبه، الامامه و السياسه، ج1، ص21.

3) . تفسيرالعياشي، ج 2، ص 67؛ مجلسى، بحارالأنوار، ج 28 ص 227.

4) . امام مجتبى (ع) در دوره معاويه به مغيره گفت: «أَنْتَ الَّذِي ضَرَبْتَ فَاطِمَةَ بِنْتَ رَسُولِ اللهِ ص حَتَّى أَدْمَيْتَهَا وَ أَلْقَتْ مَا فِي بَطْنِهَا؛ تو همان هستى كه فاطمه دخت گرامى رسول خدا (ص) را زدى؛ تا آنجا كه خون‌آلود شد و فرزند در شكمش را سقط كرد» (الإحتجاج على أهل اللجاج، ج1، ص 278) .

5) . تاريخ يعقوبى، ج2، ص36؛ ذهبى، تاريخ الاسلام، ج2، ص256.

6) . اسد الغابه، ج 4، ص407.

7) . الطبقات‌الكبرى، ج 6، ص 98.

8) . تاريخ بغداد، ج1، ص 206.

9) . ابو منصور ثعالبى شافعى (متوفاى 429ق) ابو سفيان و مغيرة بن شعبه را از زناكاران معروف شمرده است (ثعالبى، لطائف المعارف، ص 99- 102) .

10) . چهار شاهد وجود داشت و با شهادت آنان، بر اساس حكم الهى، مغيره مى‌بايست سنگسار مى‌شد. اين سه شاهد برضد مغيره به زنا شهادت دادند و عمر به شاهد چهارم به‌گونه‌اى تلقين كرد كه از شهادت خوددارى كند و به او گفت: چهره مردى را مى‌بينم كه خداوند به دست او مسلمانى را بى‌آبرو نمى‌كند. آن مرد در شهادت خود به ترديد افتاد و از هوس خويش پيروى كرد و آن‌گاه عمر شهود را حد زد و از مجازات مغيره صرف‌نظر كرد. (وفيات الأعيان، ج 2، ص 455؛ أسد الغابة، ج 4، ص 407؛ شرح نهج‌البلاغة لابن أبى الحديد، ج 12، ص: 237؛ نهج الحق، ص 280) .

مشخصات کتاب

فرهنگ زیارت: فصلنامه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تاریخیجلد:18نویسنده:جمعی از نویسندگانناشر:نامشخص

دریافت فایل ارجاع:

BibTex | Endnote

سایر جلدهای کتاب: