39مى‌گيرد، خطوط منحنى و خطوط مستقيم پايه را به هم مى‌آميزد و نماد وحدت آسمان و زمين است. 1
هنرمندان در تحليل فلسفۀ به كارگيرى شكل گنبد و ايوان‌هاى قوسى در معابد و مكان‌هاى مذهبى و ايوان‌ها و رواق‌هاى مساجد و زيارتگاه‌ها، حرف‌هاى خوبى دارند. 2
متولّى
به سرپرست، عهده دار و كسى كه عهده دار امور حرم و زيارتگاه و داراى اختيار تام در امور مكان‌هاى مقدس و زيارتى باشد، متولى و توليت گفته مى‌شود. معمولا متولى امور حرم‌ها و زيارتگاه‌ها، حكومت و يا سازمان اوقاف است ( دراين مورد، در واژۀ «توليت» ، توضيح مفصل ترى داده شده است) .
مجاور
مجاور به كسى گفته مى‌شود كه در يك شهر زيارتى، سكونت دارد و مجاور و در جوار آن جاست و در مقابل زائر و مسافر است كه از جاى ديگر به زيارت آمده است. زائر و مجاور، معمولاً با هم به كار برده مى‌شوند. اقامت در شهرهاى مقدس، امرى پسنديده است. از اين رو، برخى افراد در مكه، مدينه، نجف، كربلا و مكان‌هاى مذهبى ديگر، ساكن مى‌شوند. به كسى كه مقيم شهر مكه شده باشد و در جوار حرم امن الهى به سر برد، «جار الله» گفته مى‌شود كه به معناى همسايۀ خداست و به سكونت درسرزمين‌هاى مقدس و شهرهاى زيارتى، «مجاورت» گفته مى‌شود (ر. ك: جارالله) :
محراب
محراب، جايى خاص در مساجد و معابد است كه براى نماز و عبادت ساخته مى‌شود و امام جماعت در آن جا به نماز مى‌ايستد. اين مكان، حالت فرورفتگى در ديوار دارد و داراى قوس و طاق و برخودار از كاشى كارى و نقش و نگار و تذهيب و مزين به آيات قرآن يا اسما الله است و مركز توجه نمازگزاران در عبادت‌هاى جمعى است. برخى از لغت شناسان گفته‌اند: محراب را از آن جهت محراب گويند كه محلّ جنگ و ستيز امام جماعت با شيطان و هواى نفس است. 3