28مى‌كشم. او وفات ننموده، بلكه او نزد خداست و فقط از ما پنهان شده است؛ همانند موسى (ع) كه چهل شب از قوم خود پنهان بود. به‌خدا سوگند! كه رسول الله (ص) به قوم خود مراجعت مى‌كند؛ همان‌گونه كه موسى بازگشت و دست‌ها و پاهاى مردانى را قطع كرد. 1
جرقۀ اولين انديشه غاليانه با سخنان خليفه دوم، براى شعله‌ورشدن اعتقادات گزاف و خلاف واقع، زده شد و راه تاريك و ظلمانى غلو را او هموار كرد.
تمايز شيعه و غلات
محكوم كردن شيعه به غلو به حكم عقل، دور از انصاف خواهد بود؛ زيرا اساساً مذهب تشيع و غلوگرايى، جداى از هم بوده‌اند و يكى از بى‌مهرى‌هايى كه در حق شيعه روا داشته شده، خلط بين غلات و تشيع بوده و اين خلط، صدماتى را متوجه شيعه ساخته است.
انديشمند مصرى و از علماى اهل سنّت، استاد انور الجندى در كتاب خود «الإسلام و حركة التاريخ» در اين باره مى‌نويسد: حق اين است كه پژوهش‌گر بايد بيدار باشد و ميان مذهب شيعه و مذهب غلو، تفاوت قائل شود. غاليان كسانى هستند كه امامان شيعه، خود به آنان تاخته‌اند و پيروان خود را از انديشه‌هاى نفوذى آنان بر حذر داشته‌اند. 2
علامه و انديشمند اسلامى مصرى، استاد عبد الواحد وافى در كتاب «بين الشيعة و السنّة» ، اين مشكل فكرى را حلّ كرده است و از جمله مواردى كه بيان مى‌كند اين عبارت است: بسيارى از نويسندگان ما، بين شيعيان جعفرى و ساير گروه‌هاى شيعه، خلط كرده‌اند. 3
امام اهل سنّت، شيخ محمد غزالى در تصحيح روش وهّابيت در بررسى مذهب تشيّع، تلاش‌هاى فراوان و نتيجه بخشى انجام داده است؛ همان گونه كه در برابر مقلّدان انديشۀ وهّابى، تلاش‌هاى خستگى ناپذيرى انجام داده است. او براى درمان بيماران مشكل فكرى خلط ميان تشيع و فرقه‌هاى غالى يا به تعبير دقيق تر براى درمان بيماران مشكل اشتباه در مرحلۀ شناخت انتسابى تشيع، تلاش‌هاى زيادى انجام داده است. 4او در اين باره مى‌گويد:
برخى از اين تهمت زنندگان [كسانى كه ميان تشيّع و مذهب غلو خلط كرده‌اند] اين عقيده را رواج مى‌دهند كه شيعيان، پيروان على هستند و اهل سنّت، پيروان محمد؛ شيعيان معتقدند كه على براى مقام رسالت شايسته‌تر بود و اين مقام به خطا به شخص ديگرى رسيده است. اين تهمت‌ها، سخنانى بيهوده، زشت و دروغ پردازى‌هايى بى‌منطق است. 5